ALS EEN PRINSES ONTVANGEN

De volgende dag op stap naar mijn tweede gastadres, de ouders van Sveta in Ershevskaja, een klein gehuchtje bij Krasnoborsk. Twee keer in een klein minibusje met overstap in Kotlas, een wat grotere stad met zelfs een soort universiteit waar studenten uit Archangelsk ook wel eens heen gingen.
Alles ging van een leien dakje. Om 12 uur stond ik langs de kant van de weg met links en rechts wat huizen en ging op zoek naar de Nieuwstraat. Dat bleek een landwegje te zijn helemaal aan de rand van het gehuchtje met wat huizen in aanbouw . . . . en het huis van

Zoja en Joeri. Allereerst moest ik natuurlijk weer eten en dat ging zo door totdat ik zaterdagochtend weer vertrok. Moeder Zoja (overigens zelf pas 57 jaar) is een echte Russische Mama, wier grootste genoegen het is, iedereen naar behoren te voederen. Ze stond 's morgens vroeg op, maakte de petsj aan en begon het eten klaar te maken voor de hele dag. Soep, verse broodjes of andere baksels, macaroni, kasja (rijstebrij), worstjes opwarmen. Je kreeg de gekste dingen door elkaar te eten. Hoe kan een mens hier afvallen ?????

Zoja had al rondgebazuind dat ze een gast uit Nederland kreeg, en het hele dorpje was in rep en roer. Ik was al overal uitgenodigd voordat ik was gearriveerd.
In dat gehuchtje bevindt zich een sanatorium voor kindjes met bot-tuberculose. (wist iemand dat dat bestond? Wij noemen dat vast anders). En zo'n 3 km van de weg af is een Kurort gevestigd op een

plaats waar mineraalhoudend (lichtzout) water uit de grond komt en waar je een behandeling kan ondergaan met minerale baden, modderpakkingen, oefeningen en andere therapieën. Een van de kwalen die ze behandelen zijn artrose-achtige aandoeningen en myalgieën. (Ik heb al gezegd dat ik volgend jaar terug kom met Mimi) Het is daar schitterend mooi en ongelooflijk rustig. Alleen doet zich het eeuwige probleem van het huidige Rusland voor: in de sovjettijd konden mensen daar heen via hun werk, de baas c.q. de overheid betaalde. Nu komt er bijna niemand meer, alles verkeert in een verregaande staat van verval en ouderdom. De arts-directeur is een bijzonder aardige energieke vrouw die met alle macht probeert er weer wat van te maken, maar daar zijn sponsors voor nodig en er moet reclame gemaakt worden. En wie weet er nou dat zo'n Kurort bestaat daar ver weg in dat grote land? Een nadeel bovendien is dat ze eigenlijk alleen zomergasten kunnen hebben. 's Winters is het zo goed als onbereikbaar.

Het sanatorium is ook oud. Er zijn twee enorme slaapzalen, een voor de jongens en een voor de meisjes, de hoofdingang is onbruikbaar omdat het bordes is ingestort, de kozijnen van de 'open veranda' zijn rot en ga zo maar door. Maar zij vallen onder het bestuur van de provincie Archangelsk, de arts-directeur daar – ook een heel aardige, energieke jonge vrouw – reist een dezer dagen naar Archangelsk om met het bestuur te praten over geld voor de nodige opknap.

Ik werd overal uitgenodigd, ik heb vier keer een optreden verzorgd met een verhaaltje over Nederland en het beantwoorden van vragen. Voor de kinderen in het sanatorium, voor de kindjes van de lagere school, voor het groepje gasten van het Kurort en voor de plaatselijke vrouwenclub die zich bezig houdt met traditioneel borduur- en schilderwerk. En ook nog een avond met een journaliste zitten praten van de Krasnaborskaja Gazeta, waarin op vrijdag een hele pagina aan mij gewijd was. Zo heb ik dus daar in dat afgelegen gebied de krant gehaald met foto!
De schoolkinderen hadden zelf ook een optreden verzorgd voor mij: een opvoering van Assepoester in het Duits. Het was allemaal heel aandoenlijk. Veel mensen verbazen zich erover als ik desgevraagd zeg dat wij Nederlands spreken, de meesten denken dat het Duits is. En overal cadeau's, bloemen, boekjes, zelfgemaakte voorwerpen, zelfs een popje. Ik moest 30 handtekeningen zetten in het sanatorium en

met de kinderen op de foto. Af en toe voelde ik me net Maxima, ik werd ook overal rondgesjouwd, aan iedereen voorgesteld. Als ik ergens gewoon een wandelingetje wilde maken, was er meteen weer iemand die me binnen vroeg. Voor een paar dagen was het best leuk en ik was eigenlijk wel een beetje trots op mezelf dat ik dat gewoon deed zonder angst om af te gaan en alles in het Russisch natuurlijk. Niet foutloos en met een 'grappig' accent zoals de dames van de vrouwenclub zeiden, maar wel vloeiend en iedereen begrijpt me zonder vraagtekens en ik begrijp ook alles wat ze tegen me zeggen.
Zoja vond alles prachtig, ze troonde me rond als haar hoogst persoonlijke trofee en het winkeltje deed goede zaken want overal waar ik kwam, stuurde men meteen een kind naar de winkel om verse koekjes te kopen. Gelukkig was ik er wel op voorbereid en had boekjes en foldertjes over Nederland bij me. Al met al was het een heel bijzondere ervaring.
Ook het wonen in zo'n dorpshuis is ongekend. Er is daar geen

stromend water, geen afvoer, wel elektriciteit, maar dat werd overdag afgesloten van 10-17 uur, tv hebben ze wel overal! Dus je gebruikt water uit de bron in een soort bakje boven een soort aanrechtje met een emmer eronder en plassen en poepen op de poepdoos in het koude gedeelte.
Het woongedeelte wordt verwarmd met de houtgestookte petsj. En eens per week ga je je uitgebreid wassen in de banja, die ook echt iedereen heeft. Heerlijk was ie hier. Speciaal voor mij is 't die week twee keer opgestookt. Geweldig is ook dat Russen in hun hele kleine 2-kamerwoninkje ook altijd logees kunnen herbergen. Hoe? Gewoon, de gast in het goede bed met Zoja op de divan in de ene kamer en Joeri in de andere kamer op een soort veldbed.

Ik zou eigenlijk vrijdag teruggaan met de trein maar Zoja regelde voor me (zoals ze alles regelde) dat ik mijn treinkaartje terug kon verkopen en zaterdagochtend met een minibusje terug naar Archangelsk kon rijden. Dat was geen onverdeeld genoegen – om 6 uur 's morgens vertrek en om 3 uur 's middags aankomst in Archangelsk na een barre tocht over slechte wegen vol stof. Maar ik had nu wel een dag extra en het was vrijdag heel mooi weer. Ik heb met Zoja en Joeri gepicknickt bij de bron van het Kurort. De zon is inmiddels heerlijk warm en de lucht blijkbaar zo schoon dat je na een paar uur al lekker gekleurd bent, dat was wel nodig na al die koude

maanden. Maar ook meteen zes muggenbeten.

En nu zit ik dus weer in Archangelsk, iedereen is aan het afbouwen. Volgende week Staatsexamens en daarna gaan de meeste collega's c.q. buurvrouwen meteen naar huis. Ik ben hier dan nog anderhalve week. Sinds gisteren is het eindelijk mooi weer en warm is hier ook meteen WARM. Bovendien hebben we sinds gisteren weer warm water, dus het is ineens weer heel goed uit te houden. Ik begin af en toe de zenuwen te krijgen dat ik over 2,5 week weg moet. Met geen zicht op directe terugkeer. Dat ik hier nog eens zal terugkomen staat voor mij wel vast, maar wanneer en hoe?
Het is nu zo'n vast deel van mijn leven geworden, dat ik altijd wel een soort heimwee zal houden. Aan de andere kant heb ik dit jaar veel meer aan Haarlem gedacht dan vorige keer. Misschien vanwege de onderbreking in april en misschien omdat ik zeker weet dat ik hier nooit voorgoed zou willen wonen. Je gaat op den duur toch je 'wortels' missen.