RUSSISCHE BANJA

Ik ben helemaal verslaafd geraakt aan de Russische banja hier.
Een echte (Noord-)Russische stadsbanja is een kruising tussen een volksbadhuis en een hele grote sauna. Er is er hier eentje vlak bij, de Ipatevskaja Banja, en ik ga er elke week een keertje naar toe. Ik heb goede hoop dat, als het warme water een keer ophoudt in het huis, er in de banja altijd nog wel warmte te vinden is.
Het is een stokoud gebouw, binnen zijn overal tegels van vloeren, muren en plafonds af, leidingen zijn zwaar verroest, veel kranen werken niet meer, de draaiknoppen zijn er af, wasbakken zijn pikzwart. Maar dat alles mag de pret niet drukken.

Je komt binnen in een hele grote kleedruimte met comfortabele grote banken waar je al je kleren uitdoet. Je loopt in je blootje met een plastic zak met zeep en shampoo naar de wasruimte. Dat is een ruimte van ca. 10x18 meter, een meter of 5 hoog, met in het midden drie rijen bankjes van ca. 50x100 cm in slagorde opgesteld. Je kiest een leeg bankje en je pakt ergens een zinken teiltje, laat dat vollopen met water en begint je te wassen. Lijf, haren, alles. Afspoelen ook met water uit het teiltje. Is het vies dan haal je schoon water. Ik ga altijd gewoon onder de douche staan (er werken er nog twee), ik snap niet waarom dat met een teiltje moet, maar een Russin weet niet beter. Daarna ga je naar het heiligdom, de 'parilka' oftewel de stoomruimte. Dat is ook een grote ruimte van zo'n 5 meter hoog en ca. 8x10 meter met daarin een enorme stenen kacheloven, zo'n 3x4 meter, een verdieping hoog. De rest van de ruimte wordt in beslag genomen door een houten bouwwerk met een trap omhoog en bovenaan een platform. Daar is het 't heetst en daar ga je dan een tijdje staan of zitten en begin je te slaan met een 'venik'. De takkenbosjes bestaan uit berkentakjes of een zacht soort sparrentakken, de vloer ligt altijd bezaaid met blaadjes. Daarna ga je weer naar de wasruimte om met zo'n lange reep van sponsachtig materiaal alle huidvezeltjes en vuiltjes die zijn losgekomen van je af te schrobben, de voeten worden bewerkt met puimsteen. Als dat allemaal weer is afgespoeld, ga je nog een keertje lekker stomen, weer schrobben en afspoelen en daarna afdrogen, aankleden en een beetje uitrusten. Ik vind het fantastisch.

Het is natuurlijk strikt gescheiden, mannen zitten aan de andere kant van de oven in net zo'n ruimte (denk ik). Er komen over het algemeen heel eenvoudige vrouwen, oudere vrouwen, vrouwen met kleine kindjes, het is een echt volksbadhuis. Ze lopen daar rond met hun uitgezakte lichamen en zijn lekker helemaal met zichzelf bezig. Kleine kindjes zitten aandoenlijk in hun teiltje. Niemand stoort zich aan een ander, af en toe slaat iemand een ander op z'n rug met de takjes omdat je daar zelf niet bij kan. Het hele tafereel zou zo in een film van Fellini kunnen voorkomen.
Ik kom er altijd lekker ontspannen vandaan en drink dan nog een kopje thee voor 20 cent. De toegang tot de banja kost 19 rbl, laatste keer heb ik me laten masseren, dat kan ook nog. Dat is dan wel duur, een half uur kost een tientje. De masseur liet een drukpunt massage

op me los. Eerst een beetje eng, later wel lekker.
De vrouwtjes bij de garderobe begroeten me al blij als ik kom. Ik ben waarschijnlijk de enige buitenlandse bezoeker. De laatste keer zeiden ze dat ik toch maar eens een venik moest kopen, alleen waren toen de berkentakjes op. Ik kon het dus nog een weekje uitstellen, maar ga het zeker proberen.
Het aparte van zo'n uitstapje is, dat je er in het donker door de sneeuw naar toe ploetert bij temperaturen ver onder nul en dat het binnen zo heerlijk warm is.

ZWEMMEN
Mijn andere natte activiteit betreft het zwembad. Ik ga af en toe zwemmen in het sportcomplex van de universiteit waar alles al net zo oud en vervallen is als in het badhuis, maar het water is heerlijk. Alleen heeft het heel wat voeten in de aarde voor je daar in mag.
Allereerst moet je naar de dokter, die vaststelt dat je hart en longen in orde zijn. Zo niet dan mag je er niet in. Daarna moet er weer veel gewassen en gepoetst worden. Beneden begint het met een garderobe. Al dit soort gelegenheden hebben een garderobe (en o wee als er geen haakje aan je jas zit!). Dan ga je naar boven op je sloffen met je schoenen in een plastic tasje. Waarom zal inmiddels wel duidelijk zijn.
Boven is een kleedruimte, type schapenhok, met kastjes. Je kleedt je uit, doet de spullen in een kastje en doet je badpak aan. Lijkt logisch. Maar nee. Ik deed dat de eerste keer maar werd tot de orde geroepen door de kenau van dienst: eerst naar de doucheruimte en je helemaal wassen en dan pas je badpak aan. In de doucheruimte wordt weer gepoetst en gewassen dat het een lieve lust is. Daarna lekker zwemmen en tot slot weer zepen, wassen en spoelen. Zeg niet dat de Rus geen schoon mens is!!.