STAD ONDER DE SNEEUW

Ik zal proberen te beschrijven hoe Archangelsk eruit ziet.
Probeer je dit plaatje voor te stellen: de rivier de Noordelijke Dvina maakt, stromend naar de Witte Zee, op een gegeven moment een 45 gr. bocht naar links. Verderop maakt zij weer een 90 gr. bocht naar rechts en weer verder een 45 gr. bocht naar links. Zo ontstaat er een soort driehoek, waarvan de basis de (denkbeeldige) rechte lijn van de rivier is en de top is de 90 gr. bocht. Vanuit die top kun je een loodlijn neerlaten op de basis, die in werkelijkheid de spoorlijn is, en die loodlijn is de hoofdstraat van Archangelsk. De punt (die top dus) is het oudste deel van Archangelsk. Daar bevindt zich een oud stenen handelshuis, de Gostiny Dvor, tamelijk vervallen, nu deels een

museum. Daarachter stadwaarts het onvermijdelijke Leninplein, heel groot met in het midden een prachtige uit graniet oprijzende tors van Lenin. Daaromheen het eveneens onvermijdelijke 'architectonisch complex' van hoge heel erge sovjetgebouwen, het stadhuis, stadsmuseum, de concerthal, het theater. Dat zijn meteen de hoogste gebouwen van de stad, tot 8 verdiepingen hoog.
Die hoofdstraat is heel breed. Zij die wel eens in Rusland zijn geweest weten dit: een heel brede middenweg, waarschijnlijk 2x3 rijbanen (nu niet te zien want overal liggen hopen sneeuw), daarnaast aan weerszijden trottoir, dan een strook 'plantsoen' of wat daarvoor doorgaat, dan een soort ventweg en dan weer een trottoir. Dan pas beginnen de huizen.
De hoofdstraat verdeelt de stad in tweeën. In elk deel staan de straten loodrecht op de kust (de zijden van de driehoek) en worden weer gekruist door loodrecht daarop staande straten. Allemaal vrij breed met daartussen woningcomplexen, niet hoger dan 6-8 etages. De woningen zijn deels modern van steen, maar er staan overal ook nog wijken met houten huizen, heel grote voor meerdere gezinnen en kleine dorpsachtige huisjes, deels vervallen, maar ook fraai gerestaureerde. Het openbare verkeer - bussen, trolleys en trams - rijdt grotendeels rondjes door die stadsdelen. Hoezo, achtergebleven gebied? Ze hadden hier al ringlijnen toen het woord in Nederland nog niet eens bestond.

Er is hier echt alles te koop. Het enige wat er niet is zijn verse bladgroenten. De winkels variëren van kiosken op straat (het bakkersvrouwtje weet al welk brood ik wil hebben), via typische sovjetwinkels - allerlei afzonderlijke afdelingen in een grote ruimte - tot een supermarkt à la AH. Daar hebben ze de heerlijkste dingen. Het was echt niet nodig om drie maanden op een worteltje te knagen, Marian! Er is ook nog een centrale markt, daar verkopen ze de heerlijkste vissen, vers fruit, tot mandarijnen aan toe. Het prijsniveau is over het algemeen toch wel lager dan bij ons. En Rusland is heel goed in allerlei lekkere melkproducten, kwarkachtige dingen, de beroemde smetana, tvorog, etc.
Op straat loopt bijna iedere vrouw in een bontjas of lammy. Bij de jonge meiden is heel populair een hele lange jas tot op de grond, bij voorkeur van een zwarte bontsoort vaak met capuchon. Het zijn net pinguïns. En waar ze dat van doen? Zo'n jas kost al gauw tussen de fl.1000,-- en fl. 2000,--. Rondom de centrale markt is een

straatmarkt waar ze momenteel alleen maar bont en suède verkopen, daar hangt voor tientallen duizenden guldens bont op straat! Iemand zei tegen me dat ze haar jas al voor het derde jaar droeg! Iemand anders zei dat de winter hier zo lang duurt (oktober tot maart/april) dat het zo'n investering wel waard is.

Ik geniet met volle teugen van alles. De hele stad ligt onder de sneeuw. Deze week was het afwisselend heel mooi zonnig weer (en dan ook behoorlijk koud) of het sneeuwde de hele dag. Langlaufen is hier een normale manier van voortbewegen. Schoolgymnastiek buiten is een langlaufles. Overal op de boulevard langs de rivier en gewoon tussen de huizen wordt gelanglaufd. Heel kleine kinderen zie je al op de ski's. Echt heel kleine kinderen zijn net beertjes. Ook vaak in een lang bontjasje of lammy, grote bontmuts op het hoofd. Je ziet het hele kind niet meer.

Vanmiddag ben ik over de bevroren Dvina naar de overkant gelopen naar het eiland Kegostrov. De rivier loopt hier uit in een delta. Overal om dit centrale stadsdeel heen liggen eilanden. Naar een van die eilanden is een soort pad uitgezet, met palen met lampjes erlangs. Was ongeveer een half uur lopen, ongelooflijk! Je staat midden in de witte woestenij, de vaargeul was ook dicht, ergens staat een soort toilet (?) en als een soort mierentrack lopen daar mensen heen en weer tussen het eiland en de stad. En ik moest dat natuurlijk ook zo nodig doen. Ik geloof dat iedereen me voor gek verklaarde. Je zag ook hier en daar van die mannetjes zitten met een hengeltje in een gat, vissen vangen. Ze hebben een grote boor bij zich, boren een gat, gaan op hun vistrommel zitten wachten tot de vis bijt. Ze hebben meteen diepvriesvis. Kouwe bedoening lijkt me.

Ik heb steeds vreselijk last van tranende ogen achter mijn bril die ook steeds beslaat, heel irritant. De boel wordt dus ook steeds nat. Ik geloof dat nu de huid onder mijn ene oog ook een beetje bevroren is, tranen zijn wel zout, maar een half uur tegen de wind in is toch redelijk heavy. Maar 't is niet erg, doet alleen een beetje pijn. Brandzalf helpt en volgende keer vaseline meenemen.
Het wordt nu om 7.30 - 8.00 uur licht en ca. 17.00 - 17.30 uur donker, een beetje als in Nederland. Ben heel benieuwd hoe snel het licht zal

toenemen. Ben er ook benieuwd naar wat er gaat gebeuren als al die sneeuw en dat ijs gaat ontdooien. Dan wordt het volgens mij een geweldige natte blubberpuinhoop die weken moet duren voor alles weg is. Ik loop nu steeds op mijn Ecco'tjes, die doen het met die gladdigheid toch beter dan de Meindls en de sneeuw is kurkdroog. Na twee weken in de sneeuw zien ze er uit alsof ze net gepoetst zijn. Maar als het natter gaat worden, komen de Meindl's aan de bak.
Dit is het weer voor deze keer, volgende keer mijn dagelijks leven hier en de lessen.