Met Stefanie in Tokio

Wij slapen met intervallen. Ik word om 2 uur wakker en slaap dan zo'n 2 uur niet. Het is vrij licht in de kamer: voor de ramen zitten schuifpanelen die veel licht doorlaten. Ik ontdek dat daarachter nog een rolgordijn zit maar die houdt ook niet veel tegen.
Om 8 uur gaat de wekker en dan is het al 32°C! Wij douchen, kleden ons aan en drinken een kopje groene thee. Dan ontbijten wij beneden in de Franse (!) bistro ' Lieu' waar een keur aan met name Aziatische gerechten te vinden is. Ik houd me nog op de vlakte met wat stukjes baguette met jam. Er zijn ook croissants en pain au chocolat. AP neemt een omelet.
Weer op de kamer verzamelen wij moed voor onze Tokio rondleiding bij 35°C. Onze Nederlandse gids Stefanie Akkerman zou ons in de lobby moeten opwachten om 10 uur. Ze is inderdaad keurig op tijd: een vlotte meid. Ze is 35 (maar ziet er veel jonger uit!), getrouwd met een Japanner (die in de States gestudeerd heeft) en zij heeft een zoontje van 6. Ze heeft duidelijk Aziatisch bloed. Dat klopt: haar moeder is Indisch! Wij raken heel snel aan de praat en het blijkt een pittige tante: zij heeft 3 jaar in de New York City gewoond en kent de States dus ook. Ze kent ook Tokio op haar duimpje: woont hier al 6 jaar en spreekt de taal.
Wij gaan met de bovengrondse metro naar Ueno, in het Noorden van de stad. Stefanie loopt met ons een straatje door waar allerhande voedsel te verkrijgen is, Ameyoko Street

(Candy Store Alley). Ook groente en fruit dat hier vreselijk duur is. Het wordt wel in Japan gekweekt maar omdat er heel weinig van is, zijn de prijzen erg hoog (een pond druiven kost al gauw Y4000 = 32 euro!!) Ongelooflijk. Japanners eten dus vrij eenzijdig: veel vis en zeewier maar weinig groente en fruit.
Bij een theewinkeltje laat zij ons doosjes matcha thee zien: fijngemalen groene thee, typisch voor Japan, enigszins bitter van smaak. Wij hebben dat in het hotel al geproefd. Het is lekker dorstlessend en zit vol vitamine C. Wij kopen twee doosjes en een bamboe theekloppertje waarmee je de thee hoort op te schuimen. Dat zullen wij in de theeceremonie in Kioto nog wel te zien krijgen! De bediening komt aanzetten met kopjes gekoelde matcha thee, niet gek bij deze hitte. Wij zijn nog maar een half uur onderweg maar ik plak al aan alle kanten. Stefanie zegt dat dit zo'n beetje de ergste dag van deze zomer is. Er is namelijk geen wolkje aan de lucht. Gisteren was het nog 28°C en bewolkt door de typhoons die net zijn langsgekomen.
Stefanie neemt ons vervolgens mee naar een soort speelhal waar je op mini Taiko trommels moet slaan op de maat van de muziek. Stefanie zoekt de Mars van de Toreadors op uit Carmen en wij moeten allebei met stokken op ofwel het vel van de trommel of de rand slaan. Hiervoor moet je de aanwijzingen op het scherm opvolgen. Ik win uiteraard (!) want AP zijn maatgevoel is onderontwikkeld ;) Hij krijgt nog een herkansing op de Cancan, maar ook daar ben ik hem te snel af. Wij lachen ons een deuk!
Daarna brengt zij ons naar een fotocabine waar je foto's kunt laten maken als Japanse schonen met grote hertenogen en puntkinnetjes. Nadat de foto's genomen zijn kun je ze nog

opleuken met bloemetjes, hartjes etc. Schitterend!
Wij wandelen Ueno Park door waar Stefanie iets over de geschiedenis van Japan vertelt. De bevolking van Japan is in de loop van millenia steeds vanaf het vasteland van China en Korea gekomen, vanaf ca. 32.000 jaar geleden. De oudste bevolking van Japan, de Ainu, lijken nog af te stammen van deze paleolitische stammen.
Volgens de Japanse legenden werd het Japanse rijk opgericht door Keizer Jimmu in de 7e eeuw voor Christus. Maar volgens Chinese bronnen was het een verzameling kleine staatjes die pas in de 3e eeuw na Chr. door Koningin Himiko werden verenigd. Vanaf de 4e eeuw werd het Chinese schrift en het Boeddhisme via Korea geïmporteerd.
In 646 werd de Taika hervorming uitgevoerd waarbij Japan een centralistische staat werd naar Chinees model. De staat werd eigendom van de keizer en de adel kreeg nu hoge posten in een nieuw, uitgebreid ambtenarenapparaat. De keizers wisselden steeds van residentie, sommigen hadden zelfs meerdere. In 710 werd Nara als hoofdstad gekozen (ten zuiden van Kioto) en dit bleef zo tot 784. Tijdens de Nara-periode bereikte de invloed van China zijn hoogtepunt. Boeddhistische klieks aan het hof kregen ook steeds meer macht.
Keizer Kammu besloot de residentie nogmaals te verleggen, naar de stad Heian-kyō, het huidige Kioto. Daar ontwikkelde zich tijdens de zogenaamde Heianperiode (794-1185) een zeer verfijnde hofcultuur met een uitgesproken aristocratisch karakter. Deze cultuur bleef grotendeels beperkt tot de enkele grote steden die nu ontstonden. De kunsten, in het bijzonder de literatuur, bereikten een hoogtepunt. De adel aan het hof hield zich meestentijds meer met dichten bezig dan met

regeren. Daardoor kwam langzamerhand steeds meer macht bij de provinciale gouverneurs te liggen. Het hof verloor gaandeweg zijn greep op de economie. Gedurende de Heianperiode ging de Japanse cultuur meer en meer haar eigen weg. Na 850 verminderde de culturele invloed van China sterk, hoewel het prestige van alles wat Chinees was groot bleef. Veel zaken die ontleend waren aan de Chinese cultuur werden aangepast aan de Japanse voorkeuren en omstandigheden.
De machtigste familie gedurende de tiende en elfde eeuw was het geslacht van de Fujiwara. Zij beheersten het hof; de meeste keizers waren niet veel meer dan marionetten. Deze bleven meestal maar een paar jaar aan het bewind en werden dan gepensioneerd ten faveure van een nieuwe, jonge vorst, die met een Fujiwara vrouw moest trouwen en dan door zijn schoonfamilie gecoacht werd. Zo ontstond de rang van ' Retired Emperors' die in afgelegen paleizen woonden en vaak probeerden om de macht weer in handen te krijgen. Keizer Go-Sanjo lukte dit wel: in 1072 trok hij zich terug in een boeddhistisch klooster. Van achter de schermen bleef hij echter invloed uitoefenen op de nieuwe keizer. Op deze manier slaagde hij er in de macht van de Fujiwara-familie te breken, en na hem werd dit een vaste wijze van regeren, waarbij een formeel afgetreden keizer de daadwerkelijke macht had. Dit betekende inderdaad het einde van de macht van de Fujiwara, maar de macht van de families uit de provincies groeide, en de hofhouding van de voormalige keizer was soms verscheurd door interne politieke spelletjes.
Twee van deze families, de Taira en de Minamoto, streden nu om de macht, en in 1160 kwamen de Taira als overwinnaars uit de strijd. Hoewel de Fujiwara formeel hun hoge post behielden, waren het de Taira die, via beïnvloeding van de keizer, nu de daadwerkelijke macht hadden. De Minamoto waren echter wel verslagen maar nog niet vernietigd, en in een verbond met de voormalige keizer Go-Shirakawa begonnen ze in 1180 een nieuwe oorlog tegen de Taira. Nu wonnen de Minamoto wel, en hun leider, Minamoto no Yoritomo kreeg de titel shogun, van oorsprong een hoge militaire titel. Gedurende de volgende eeuwen zou het in de eerste plaats de shogun zijn, die Japan feitelijk regeerde. De shogun (= generaal die de barbaren verslaat) werd aangesteld omdat de adel voor zijn hachje vreesde.
Hierna begon de periode van de Japanse middeleeuwen, die duurden van eind 12e tot halverwege de 16e eeuw . In deze periode domineerden de krijgers, de samoerai, de politiek. Er werd een militair bestuur gevestigd, het bakufu. Verschillende shogun geslachten hadden de macht eeuwenlang in handen. Zij verlegden de hof uiteindelijk naar Edo (het huidige Tokio).
In 1546 arriveerde de Portugees Franciscus Xaverius op Kyushu en zette daar een missie op. Het Christendom won snel zieltjes en in 1587 waren er al zo'n 300.000 christenen in Japan.

Onder shogun Tokugawa Ieyasu echter werd het Christendom verboden want hij vreesde een Portugese of Spaanse invasie. In 1642 werd Japan helemaal van de buitenwereld afgesloten en slechts enkele Aziatische en Nederlandse kooplieden mochten handel drijven met Japan op speciaal daarvoor aangewezen gebieden (Deshima). Deze totale afsluiting duurde tot 1853 toen de Amerikaanse commodore Matthew Perry met een vloot voor de Japanse kust verscheen en Japan dwong zijn grenzen te openen.
Onder invloed hiervan werd in 1868 de macht gegrepen door een revolutionaire groep, die de keizer opnieuw in het centrum van de macht wilde hebben en een snelle overname van de westerse technologie bepleitte, om zo de westerse landen weerstand te kunnen bieden. Aan het shogunaat werd een eind gemaakt. Deze actie staat bekend als de Meiji-restauratie. Het waren hoofdzakelijk samoerai die de macht grepen. Het keizerlijk hof werd verplaatst naar Edo, dat werd hernoemd tot Tokio (oostelijke hoofdstad). De feodale structuren moesten wijken voor een centraal nationaal bestuur. Het beleid in deze periode was erop gericht om Japan zo snel mogelijk zowel militair als economisch te ontwikkelen en te moderniseren. Er volgden een aantal economische en sociale hervormingen: vrije beroepskeuze, afschaffing van het van China gekopieerde

leenstelsel en van de privileges van de samoerai-klasse, belastingen in geld in plaats van natura, afschaffing van het lijfeigenschap van boeren, vrij grondbezit en de instelling van de dienstplicht. Er werden nieuwe ministeries opgericht, zoals het Ministerie van Onderwijs in 1871. Vanaf 1872 was het basisonderwijs voor iedereen verplicht. Daarmee was Japan het eerste land in Azië waar de bevolking volledig werd gealfabetiseerd.
In de jaren 30 van de 20e eeuw was de bevolking van Japan toegenomen tot 70 miljoen. Dit was meer dan een verdubbeling ten opzichte van zeventig jaar eerder, toen de Japanse bevolking 30 miljoen was. In de jaren 20 en begin jaren 30 leidden economische tegenvallers ertoe dat Japan terechtkwam onder een steeds groter wordende invloed van ultra-nationalistische, expansionistische militairen. De Japanse bevolking leefde op een relatief klein oppervlakte, waarvan een groot deel uit bergen bestond. Deze bergen leverden echter geen grondstoffen. Japan wilde de hand leggen op gebieden die deze grondstoffen wel hadden, zoals China. Dit leidde tot de invasie van Mantsjoerije (en de stichting van Mantsjoekwo), en een tweede Sino-Japanse Oorlog (1937), welke uiteindelijk samenviel met de Tweede Wereldoorlog. Tot zover dit blokje Japanse historie.
In het Ueno Park staat een standbeeld van Saigo Takamori, de laatste samoerai die in september 1877 stierf toen hij wilde voorkomen dat de samoerai stand werd opgeheven. Het was een grote, stevig gebouwde man van maar liefst 1.80 lang en hij staat afgebeeld met zijn trouwe hondje. Dat was een westerse bastaard met hangoren, maar dat is niet Japans dus heeft het beeldje puntoren gekregen! Op deze plek vond een grote

veldslag plaats waarbij zo'n 300 samoerai sneuvelden en daar staat een gedenkteken voor met grote stenen Chinese lantaarns, die niet branden maar dienen ter verjaging van boze geesten.
Vlakbij is een kleine boeddhistische tempel. Er staat een prachtig fonteintje bij in de vorm van een draak. De bedoeling is dat je je daar ritueel reinigt: je handen en mond wast voordat je de tempel binnengaat. De tempel zelf mag je niet fotograferen uit respect voor de Boeddha maar de maanboom ervoor wel. Door de maanboom is een andere schrijn te zien. Het stikt hier van de tempels! Naast de fontein staat een houten rek waar houtjes aan hangen. Hierop zetten mensen hun wensen. Is de standaard vol, dan verbranden de priesters de houtjes zodat de wensen opstijgen naar de hemel.

Daarna bezoeken wij een kleine shinto schrijn. Ervoor staan oranje geverfde pilaren die aan de achterkant versierd zijn met reclame uitingen van de sponsors! Zeer pragmatisch. Voor de ingang staan twee leeuwtjes, de een met open mond, de ander met dichte mond, weergevende de mantra ' OM' . In een shinto schrijn zijn geen goden te zien, het is het huis van een god dat aanbeden wordt. Boodschappers naar de goden zijn vossen, waarvan er een aantal beeldjes staan met rode mutsjes en slabbetjes. Op de plaats van de schrijn werd bij de bouw een echt vossenhol ontdekt en er is een apart namaak vossenhol gemaakt om de vossen te danken voor het feit dat zij hun plek hebben opgegeven.
Wij lopen verder langs een spuuglelijk gebouw dat eind 19e eeuw werd neergezet en dat toen het eerste Franse restaurant van Tokio herbergde. Ernaast staat een grote bel in een prieel,

die wordt driemaal daags geluid om de tijd aan te geven (om 6, 12 en 6 uur 's avonds) zoals vroeger op het platteland gebruikelijk.
Ertegenover is een boeddhistische gebedsplaats waar ooit een groot Boeddhabeeld stond. Het beeld brandde af en alleen het gezicht bleef gespaard. Het is onder een afdakje gezet, tegen een muur, hoewel in het boeddhistisch geloof het niet toegestaan is alleen het hoofd van Boeddha te etaleren. Typisch Japanse pragmatiek, zegt Stefanie. Een stupa is er in de jaren zeventig naast gebouwd.
De laatste tempel die wij bekijken is van Chinese origine en heeft gouden deuren. Het is intussen bijna 1 uur en ik loop enigszins op mijn wenkbrauwen dus gaan wij even in de schaduw zitten. Als ik wat bijgekomen ben, lopen wij het park uit richting de metro. Stefanie had eigenlijk een noedeltentje op het oog naast het station, maar de wachttijd daar is 20 minuten. Wij besluiten op de trein te stappen en aan de andere kant wat te eten. Ik val haast flauw van de hitte en lege maag, geen goede combi! In een winkelpassage duiken wij een klein tentje in waar je bij een automaat een kaartje koopt voor een gerecht en vervolgens bij de balie een gerecht afhaalt. Een bak noedels met vlees en zeewier in bouillon kost hier €4! Het is inmiddels 2 uur en niet druk. We slurpen de noedels naar binnen zoals het hoort en de zoute bouillon helpt. Van ons middagprogramma (de Meiji schrijn) zien wij maar af. Het is veel te heet. Stefanie leidt ons een mall in in de wijk Nakano. Hier bevinden zich allemaal winkeltjes met spullen voor verzamelaars, soms op het randje van het betamelijke en normale af. Treintjes, postzegels, een soort flippo's, manga strips, je vindt het hier allemaal. Maar ook kostuums voor het

zgn. Cosplay, waar de jeugd zich graag aan overgeeft en nostalgische foto's van de jaren ' 80, de hoogtijdagen van de Japanse economie. De aanbidding van mannen van middelbare leeftijd voor meidengroepen is hierop gebaseerd, volgens Stefanie. Het heeft niets te maken met pedofilie of i.d. maar met een hang naar een tijd waarin het allemaal heel goed ging.
Erger vind ik de kleding met schattig/enge versiering erop, zoals katjes met zichtbare skeletten, of een automaat waar je ' gebruikte lingerie' kunt kopen (wat dòe je in hemelsnaam met een gebruikt slipje??), enfin onze overtuiging dat Japanners niet helemaal sporen, wordt hier nog eens ondersteund. Stefanie, die psychologie gestudeerd heeft, bevestigt dat een deel van het Japanse volk niet helemaal OK is en omdat dat percentage best groot is, is er voor iedere 'afwijking' wel een niche.
Wij proberen geld te pinnen bij een geldautomaat maar dat lukt niet met de ING pas. Op Stefanie's telefoon mogen wij met de ING bellen om te horen wat er aan de hand is. Blijkt dat de 'wereld' instelling weer teruggezet is! Gelukkig is het snel geregeld. Je moet hier nl. nog heel veel contant betalen: pinpas en credit card zijn nog niet zo ingeburgerd als in de US en Nederland.
Daarna laat Stefanie ons kennismaken met de Daiso, een soort Dollar Tree, waar alles Y100 kost (0.80 ct!!). Wij kopen alvast wat leuke souvenirs, zoals eetstokjes en servetjes. Er staan ook een heleboel Halloween versierspullen, dat is hier ook in.
Bij een drugstore kopen wij ijskoude tissues die je het gevoel geven dat je ijsblokjes over je gezicht haalt, ook een tip van Stefanie! Dan is het kwart over 4 en zet Stefanie ons af op het station, bij de trein terug naar ons hotel. Wij nemen met tegenzin afscheid: het was erg leuk om met zo'n enthousiaste, goed geïnformeerde gids op stap te zijn.
Om half 5 zijn wij terug bij het hotel. Wij zijn echt kapot!! Een thermometer langs de weg gaf 37°C aan! Ik geloof het onmiddellijk. Dat is eigenlijk geen weer om een stadswandeling bij te maken.
Na een douche en een aantal koppen matcha thee komen wij weer boven Jan. Wij doen administratie, ik werk het log bij, wij bekijken de foto's van vandaag en bestellen dan room service want het is 7 uur en wij hebben geen puf meer om ons aan te kleden. Ik eet twee minibagels met zalm en salami met grote Belgische frieten erbij, die verrukkelijk zijn. AP bestelt pilafrijst met garnalen die prachtig wordt opgediend. Om 8 uur gaan wij in bed liggen lezen want wij zijn allebei afgemat.