Cambodja

Het landschap in Cambodja is wel gelijk aan die van Laos. Mooie uitgestrekte landbouwgronden en rijstvelden omringd door groene bergen. De huizen zijn in Cambodja wel wat ouder en bestaan alleen maar uit hout. De grote weg is goed geasfalteerd, alleen veel auto's rijden er niet. Wel rijden er zelfgemaakte en een soort omgebouwde grasmaaier als stuur met een houten platform op vier wielen. Uiteraard zijn er ook weer brommers, koeien en geiten te vinden op de weg. Alle huisjes staan ook op palen, en hieronder is vaak de woonkamer, chillplek of garage. Een paar uur later bestaat het landschap waar we langsrijden uit alleen maar weilanden en is het zo plat als in Nederland. We maken gelukkig nog een stop, zodat iedereen even kan rekken en strekken nadat we drie uur dubbelgevouwen hebben gezeten. Om 20:00 komen we aan op een verlaten busstation in Siem Reap. Onze pick up chauffeur nergens te bekennen helaas, ook niet zo gek, aangezien we vijf kwartier later zijn. We onderhandelen wat met een lieve tuktukchauffeur en voor een paar dollar brengt hij ons naar ons hotel. Dit hotel heeft een zwembad waar we de hele reis naar hebben uitgekeken, en het bizarre is is dat we hier €5,- per kamer voor betalen! Zo goedkoop. We kleden ons snel om en nemen een heerlijke duik en daarna zo'n fijne douche. Dan gaan we een hapje eten bij een restaurantje op de hoek en regelen we de tuktuk voor de drie belangrijkste tempels morgen. Onze tuktukchauffeur van vandaag haalt ons morgenochtend om 07:00 op. Goodnight.

14 juni Siem Reap
De wekker ging vroeg, maar we hebben er wel zin in! Vandaag gaan we de Angkor Wat zien, het boegbeeld van Cambodja. Onze tuktuk chauffeur genaamd Gate, was iets later maar verontschuldigde zich meteen. Hij reed nog even langs een bakkerijtje voor ons waar we ons lekkere ontbijt bestaande uit koffiebroodjes en croissantjes hebben gehaald. Eerst moeten we een ticket kopen bij een speciaal entreegebouw. Hier werd een foto van ons gemaakt die op het ticket komt. Na het ticket gehaald te hebben reed Gate ons naar de eerste en meest iconische tempel van Siem Real, Angkor Wat. Het stond vol met TukTuks bij de ingang en de guides vlogen je om de oren. Een mooie muur in combinatie met een tempel omringde de Angkor Wat. Nadat we hier doorheen waren gelopen was er een lang pad naar de Angkor Wat met het mooiste zicht op de drie torens. De tempel staat er nu 900 jaar en is heel mooi behouden gebleven. De stenen zijn vaak een beetje zwart uitgeslagen. Er zijn zoveel toeristen hier, met name Koreanen die ons af en toe op de zenuwen werken met hun

fotoshoots en gedrag. We wandelen door de vele gangen die dit gebouw rijk is. De rij om naar boven te gaan is erg lang en met onze omgeslagen sjaals als rok mogen we helaas niet naar boven. Ondertussen is het 10:00 en is het al zo warm. We maken nog een foto op dé fotospot en lopen weer terug naar onze Gate, die we nog even moesten zoeken tussen alle tuktuks. Voordat we naar de tweede tempel gaan, brengt Gate ons naar een mooi meer en een andere tempel vol met toeristenkraampjes en een orkest van mensen die geraakt zijn door een explosie van een bom die rond de Vietnam oorlog ook in Cambodja werden gedropt. Aan de andere kant meeten we hem weer en gaan we naar tempel 2; Wat Phrom. Deze tempel staat bekend om de bomen die door de gebouwen en stenen groeien. En voor ons staat hij ook bekend om de hoeveelheid Koreanen. De tempel ligt in een klein bos, wat een mooie sfeer geeft. De combinatie van de mooie grote bomen en de tempels is erg mooi. Ook deze keer had Gate nog een mooie tempel in petto, maar deze keer pasten we. We wilden namelijk graag de derde tempel zien en daarna fijn het zwembad in duiken. Het zweet stond ons namelijk op ons voorhoofd. De derde tempel; Wat Thom was het grootste tempelcomplex. Ook deze lag in een mooi stuk bos. Alle tempels zijn zo prachtig en mysterieus. De klapper van Wat Thom was een hele grote tempel die via een catwalk toegang gaf tot de binnenkant. Zo knap hoe dat gemaakt is. Naast deze tempel stond nog een mooie indrukwekkende tempel. Deze tempel had een soort stoepa waar een Buddha gezicht uit leek te komen. Mooi en creepy tegelijk. Elke tempel is mooi symmetrisch opgesteld en lijkt te bestaan uit dezelfde stenen. Toen we klaar waren met onze wandeling door deze tempel waren we Gate voor een goede 20 minuten kwijt, maar uiteindelijk vonden we hem slapend in zijn hangmat in het wagentje achter de scooter. Hij bracht ons naar een restaurantje waar we eerst gingen eten voordat we gaan zwemmen. Helaas was de Korean BBQ plek niet te vinden, ondanks dat er een groot billboard zijn op de gevel hing, maar de pizzeria had ook Koreaans. Ellen was blij met haar bibimbap. We waren perfect op tijd bij het restaurant, want het begon echt keihard te regenen. Helaas regende het nog steeds na onze maaltijd, maar als we zwemmen worden we ook nat. Dus als drie verzopen katjes kwamen we aan bij ons hotel, onderweg onbegrijpend aangestaard door de locals waarom we door de regen liepen. Heerlijk afkoelen in het zwembad. Na een klein lesje 'hoe duik ik het water in zonder mijn neus dicht te knijpen?' van Fred zijn we lekker gaan douchen. Vanaf Phnom Penh zou het veel tijd schelen als we met het vliegtuig zouden gaan, dus checken we regelmatig vluchten naar de eilanden van Thailand. Een andere eilandbestemming en vliegmaatschappij resulteerde in een supergoedkoop ticket. Deze hebben we vanavond geboekt! We gaan naar Krabi! En van Krabi naar Bangkok is het zelfs maar €17.

14 juni Siem Reap

We werden getipt door onze tuktuk chauffeur Gate om naar een traditionele dansvoorstelling te gaan. We hadden onze privé chauffeur die ons erheen bracht, waarheen wisten we eigenlijk niet, maar alleen dat het een dansvoorstelling met buffet was. Het was niet heel erg ver en werden afgezet bij een mooi restaurant. Binnenin stonden lange rijen tafels, die op het moment nog leeg waren. We kregen een mooi plekje en werden geadviseerd om met z'n drieën naast elkaar te zitten, zodat we het goed konden zien. We voelden ons net een Xfactor jury die iedere ober of gast beoordeelden. Het buffet was echt massive. Heel veel keuze, maar we hadden niet heel veel honger. De show was heel erg mooi. De details in de dansen waren zo knap en de gespeelde verhalen waren leuk en goed te volgen. Hierna hebben we met onze voeten nog even in het zwembad gezeten en zijn we naar ons heerlijke bed gegaan.


De volgende dag gaan we naar onze tweede en laatste stad; Phnom Penh. Om 08:30 worden we opgepikt en gedropt bij de lokale bus. Deze stopte letterlijk elke 15 minuten om mensen erin te laten en af te zetten. We hadden gelukkig onze eigen stoelen, dus zaten best chill. Mensen nemen echt van alles mee. Er zaten mensen met een fan, tassen vol met eten, scheppen en ander gereedschap en zelfs kippen in een mandje in de bus. Wat opviel is dat het landschap hier bijna gelijk is aan Nederland. Zo plat, maar heel mooi groen. We maakten twee stops, eentje waar de locals in een wegrestaurant gingen eten, en een stop bij een benzine station, waar alle (we waren met z'n vieren) eruit gingen. Eind van de middag kwamen we aan in ons hostel en hadden we een kamer op de bovenste etage, fijn vier trappen omhoog in dit hete weer. In de drukke straat om de hoek hebben we lekker een hapje gegeten en gekaart en zijn we naar onze kamer met alleen een ventilator gegaan. Die dus lekker warm was.

16 juni

Dit wordt een indrukwekkende en aangrijpende dag. Cambodja heeft een zwarte periode in haar geschiedenis gekend van drie jaar, en nog best wel recent. Van april 1975 tot en met 7 januari 1978 zijn drie miljoen mensen van het eigen volk vermoord. Dit is op een barbaarse en mensonterende manier gebeurd. Er zijn twee plekken in Phnom Penh die een stukje van deze geschiedenis uitlichten en helaas ook tastbaar maken.
Met een tuktuk rijden we naar de Killing fields. Met een audio tour liepen we over het terrein. De tour begint al erg heftig. Op de killing fields kwamen mensen vanuit de gevangenis 's nachts in gevulde vrachtwagens aan. Ze waren vastgebonden en geblindoekt. In een donker hok, met dubbele wanden werden ze vastgehouden totdat de administratie diezelfde avond de mannen, vrouwen en kinderen één voor één uit het hok haalden om hen vervolgens voor een gegraven graf, van soms wel vijf meter diep, dood te slaan met gereedschap zoals een bijl, houten stokken, schoffel en andere puntige voorwerpen. In het begin kwamen zo'n 50 personen per vrachtwagen, twee keer per maand langs op zo'n killing field. Richting het einde werden het er 300 per nacht. Dit kon soms niet in één nacht worden geklaard, dus moesten mensen ondraaglijk in dat hok blijven wachten. De hele dag werden er propaganda liederen gedraaid. Ook 's nachts werd dit afgespeeld, zodat mensen uit de omgeving geen argwaan kregen en de mensen niet hoorden schreeuwen. Vandaar ook de dubbele wanden. De propaganda liederen in combinatie met het geluid van een generator was het laatste dat velen mensen hoorden.
Over dit hele terrein waren overal massagraven te vinden. Er staan bordjes met "Dont't step on the bone".
De killing field werd omheind door drie hoge muren van 2,5 meter en een vijver. Er was een speciaal massagraf voor vrouwen. Zij werden naakt vermoord en waarschijnlijk ook verkracht van tevoren. Moeders die een baby hadden, kregen er nog een nachtmerrie bovenop. Naast het graf van de vrouwen staat een boom. Op deze boom werden baby's doodgeslagen onder het oog van de moeder. De boom hangt vol met kleurrijke armbandjes.
Ook is er een graf gevonden zonder hoofden. Het hele lichaam ligt in het graf, maar de hoofden ontbreken.

Vanaf 1980 zijn de botten opgegraven

en heeft men de doodsoorzaken onderzocht en de mensen op leetijden en geslacht gecategoriseerd. Ter nagedachtenis en voor eerherstel is er een grote traditioneel gebouwde stoepa gebouwd op de El Chanoek killing field. De stoepa is gevuld met kleren en de botten en schedels van 9000 mensen die hier begraven waren. Het is een mooi en respectvol gebouw voor alle mensen die deze gruwelijkheden moesten ondergaan. Ondertussen zijn ze gestopt met het opgraven van de botten, om de overledenen eindelijk rust te geven. Over het hele land zijn er zo'n 300 killing fields. Ze zijn nog niet allemaal gevonden of bereikt vanwege landmijnen die hier omheen zijn verstopt.

Na de El Chanouk genocide center, oftewel de killing fields, zijn we naar de beruchte gevangenis, Tuol Sleng gegaan. Deze gevangenis ligt middenin de stad en was vroeger een school. Bij binnenkomst ziet het er uit als een school, met een groot plein. Maar al snel wanneer we de 'lokalen' binnenlopen komen de gruwelijkheden die hier gebeurd zijn aan het licht. Mensen werden hier heen gebracht om gemarteld te worden om de 'waarheid' naar boven te krijgen. Onschuldige mensen werden gearresteerd op grond van een verzonnen misdrijf en werden net zo lang gemarteld totdat ze bekende, maakt niet uit voor welk misdrijf. De meest gruwelijke methodes werden gebruikt; van het aftrekken van nagels, onder water worden gehouden, geslagen, geëlektrocuteerd worden, alles werd in de strijd gegooid. De soldaten waren vaak zelf mensen die zich bij de Khmer Rouge hadden aangesloten, om erger voor henzelf te voorkomen. De bedden waarop deze ondervragingen gebeurden stonden in de lege 'lokalen' en zagen er erg versleten uit.

Het gebouw was met prikkeldraad omringd om zelfmoorden te voorkomen. De gevangenen werden in kleine, handgemaakte hokjes gehouden. Waar ze met een ketting aan hun voeten in vastzaten. Na de bekentenis stopten weliswaar het martelen, maar men kreeg de doodstraf voor hun 'daden'. Ze werden zonder dat ze het wisten naar de killing field gebracht, waar het einde op hen wachtten. Terwijl we door het gebouw lopen, zien we de foto's van de vele mensen die hier geweest zijn. Zelf een aantal foto's zijn er gemaakt ná de martelingen. De administratie was ook hier goed op orde, van de meeste gevangenen maakten ze een foto, wat erg aangrijpend is om te zien. Het geeft een gezicht aan de miljoenen die dit hebben doorstaan. Voor de uitgang zitten twee ouderen heren, met een boek. Zij zijn twee van de zeven gevangenen die S-21 hebben overleefd. Vaak omdat ze een speciale skill hadden zoals portretten tekenen of machine's maken, waardoor zij gespaard zijn gebleven.
Na de killing fields en ook nu zijn we misselijk. Misselijk van wat er zó recent nog gebeurd is en er niemand heeft ingegrepen. Misselijk om het feit wat één persoon kan doen. En misselijk om het feit wat al deze mensen is aangedaan.
Op 17 april 1975 begon deze vreselijke periode. Het leger van de Khmer Rouge nam de macht over, waar iedereen op dat moment nog erg blij over was. Maar binnen drie dagen had hij iederéén uit de stad verdreven naar het platteland. Pol Pot, de leider, was van mening dat aandelen, banken en bedrijven geen nut hadden in de maatschappij, maar dat de landarbeiders de toekomst en het belangrijkst zijn. Iedereen moest op het land werken, van zonsopgang tot zonsondergang. Eigen bezit was verboden. Eten werd twee keer per dag uitgedeeld en bestond uit soep met een paar rijstkorrels. Veel mensen stierven door dit zware werk, met zware quota's en nauwelijks iets eten. Slimme mensen, mensen die een verkeerde mening hadden, die een bedreiging vormden, diplomaten en zelfs zijn eigen familieleden werden vermoord. Niemand mocht aan zijn macht komen en wanneer alle slimme mensen er niet meer zijn, zou niemand hem tegen kunnen houden. Wat daaropvolgde waren gruwelijke taferelen. In 1978 kwamen de mensen in opstand en werden ze gesteund door de Vietnamese, waardoor Pol Pot met zijn leger naar de Jungle vluchtten. Nog 20 jaar lang werd Pol Pot en zijn partij door de VN erkend als regering van Cambodja en hadden ze zelfs een zetel en kregen ze subsidie, terwijl het land zich moeilijk weer probeerde te herstellen.
De gerechtigheid is er helaas nooit gekomen, aangezien Pol Pot op 82-jarige leeftijd zonder enkel proces is overleden..

Na deze heftige morgen zijn we wezen lunchen bij een leerrestaurant, waar kinderen met een minder positief toekomstbeeld worden opgeleid tot horeca professionals. We hebben echt heerlijk gegeten. Daarna zijn we opzoek geweest naar een salon waar we onze benen en oksels konden waxen. Het was een splinternieuw spa centrum en onze behandelkamer leek wel een hotelkamer met badkamer en al. Terwijl Ils en ik dit ondergingen was Fred aan het toekijken. Een goed uur later stonden we buiten met eindelijk weer gladde beentjes en haarvrije oksels, helemaal klaar voor de eilanden. Om de hoek zat een Mexicaans restaurantje en hebben we voor het eerst quesidilla's en enchillada's op. Een straat verder was de night market bezig met podium en al. We wandelden lekker rond, pasten wat kleren en genoten van de aparte optredens op het podium. Een volle dag vol indrukwekkende en aangrijpende geschiedenis en wat lichtere activiteiten om het te balanceren.

Na de heftige dag gister van de killingfields hebben we vandaag een relaxst dagje. Vanavond vliegen we naar Thailand. We gingen eerst met een leuke tuk tuk voor wat souvenirs. We waren goed geslaagd met armbandjes en een horloge. Dit was de oudste markt van Phom Phen. In de middag gingen we naar de bioscoop. Onderweg zie je dat Phom Phen eigelijk een vieze stad is. Veel straatafval en vieze luchtjes kwamen we tegen. De bioscoop was in een super moderne shoppingmall. We gingen naar de nieuwe film baywatch. We kochten lekkere popcorn en wat te drinken .Het was een grappige en leuke film. We hadden daarna nog tijd over en na een lekkere koriaanse maaltijd gingen we voor een voetmassage. Heerlijk ontspannen zo een voetmassage! Ellen vind het iets minder fijn, want af en toe ging het wel wat hard. Daarna de tuktuk weer in! Hop naar het vliegveld. We hadden eerst een vlucht naar Bangkok. Daar kwamen we rond 22:30 aan.