7. Yazd, Persepolis & Shiraz

Op woensdagochtend pakken we onze tassen weer in en scoren nog een vers platbrood gevuld met dadelstroop voordat we de taxi instappen naar het busstation. Daar duurt het nog een eeuwigheid voordat we echt wegrijden, maar om half 1 is het dan toch zo ver! Begin avond komen we aan in Yazd en nadat we in het guesthouse zijn geïnstalleerd, lopen we door de kleine straatjes van Yazd naar de Jameh-moskee. Die bezoeken we en heeft mooie tegeltjes. Daarna informeren we naar mogelijkheden om de woestijn in te gaan. Daarna belanden we op het dakterras van een hotel met uitzicht op de moskee en zien daar de zon ondergaan en de kleuren veranderen.

Na het ontbijt op donderdag lopen we weer naar het plein voor de moskee en bespreken de touropties. We weten een goede deal te maken voor ons vervoer vanwaege het laagseizoen en besluiten dezelfde middag nog te gaan paragliden. Vervolgens lopen we naar het Amir Chakhmaq gebouw bestaande uit drie verdiepingen. We lopen er onder door waar een kleine bazaar is en vragen of we het gebouw op kunnen. Een meneer neemt ons mee naar de tweede

verdieping vanaf waar we naar de windtorens kunnen lopen. Daarna bezoeken we het water museum dat een eerbetoon is aan de mannen die de waterleidingen vanuit de bergen door de woestijn naar de steden (qanats) hebben aangelegd. Heel bizar om te zien hoe ze zo lang geleden zo diep en recht konden graven! Om de hoek is een snoepwinkel, waar we een blikje baklava kopen. Ook dit is met rozenwater, maar subtieler dan de andere zoetigheden. We lopen naar een lunchtentje dat net als heel veel restaurants tot nu toe, in de binnentuin van een traditioneel huis zit. Na een kop koffie bij een hip koffietentje, gaan we nog even naar het hostel voordat we worden opgehaald voor het paragliden. We gaan met een 4x4 met Amir en Akhbar de woestijn in. Het licht wordt al zachter en het is de bedoeling dat we met zonsondergang vliegen. In de woestijn blijkt echter te veel wind te staan om een veilige vlucht te maken en dus wordt het zonder twijfel afgeblazen. Inmiddels zijn er nog twee auto's aangesloten. Faizal en zijn vrouw en hun vriendin Elham zijn Iraniers en hij heeft over de hele wereld gereisd en woont nu een tijdje in Yazd. Samen met hen gaan we naar een Zoroastriaans feestje. Het is volgens deze religie namelijk een feestdag en ze vieren de zomer. Er mag eigenlijk geen feest gevierd worden, maar hier in de woestijn wagen de mensen toch een poging. Eerst lopen we nog een stukje omhoog de berg op vanaf waar we de zon zien ondergaan en iedereen het lekkers deelt dat hij bij zich heeft. Gelukkig hadden wij ook nog wat Gaz (een soort zachte noga uit Esfahan) bij ons en na de mango en watermeloen komt de zelf gestookte vodka langs. Alcohol is veboden en daarom brouwen mensen zelf drank, wat in sommige gevallen niet goed gaat en schade brengt aan de gezondheid. We wisselen (reis)verhalen uit en sluiten daarna aan bij het feestje, waar door de mannen uitbundig gedanst wordt (de vrouwen mogen niet dansen en kijken braaf aan de kant). Daan, Elham en ik wagen toch een poging, maar we leggen het als stijve Nederlanders glansrijk af tegen de soepele mannen. Akhbar is helemaal gek en danst overmoeibaar door. Met Elham praten we in kleine woordjes Engels over het leven als vrouw in Iran en de veranderingen die ze graag ziet. Het was een super leuke ontmoeting en heel erg leuk om onderdeel te zijn van zo'n lokaal feestje. De muziek gaat even uit en we wonen een traditie bij die hoort bij de feestdag. Omdat water in het droge Iran vroeger en nu wordt gezien als het leven, zonder water is er niets, vieren ze ook het water. Iedereen doet iets persoonlijks, zoals een sieraad in een grote kelk met water. Vervolgens wordt het er één voor één weer uitgehaald waarna je de dichtbundel van Hafez openklapt op een willekeurige pagina. Je mag dan een wens doen en het gedicht wordt voorgelezen. We verstaan er natuurlijk niets van, maar het is een leuk moment. Waarom er mensen aanwezig zijn die echt islamitisch zijn (dus niet alleen voldoen aan de voorschriften van de overheid, maar ook echt geloven) - Daan en ik noemen ze ook wel 'spoken' vanwege hun zwarte gewaad, begrijpen ze allemaal niet. Er wordt nog meer gedanst en gekletst en aan het eind van het feest wordt er gegeten van de barbecue: kipkebab met brood en dough (zure yoghurtdrank met mint), zoals altijd geserveerd met witte ui, basilicum en peterselie en een tomaat van de barbecue. Na het eten is het feest ook direct afgelopen. Dat schijnt op Iraanse feestjes altijd zo te zijn, daarom wordt het eten uitgesteld tot het laatste moment. We nemen afscheid van Elham, Faizal en zijn vrouw en rijden met Amir en Akhbar terug. Ze bieden ons aan om in hun hostel te slapen, omdat we elkaar over vijf uur weer zien voor het paragliden, maar we slaan het vriendelijke aanbod af en lopen de 200 meter naar ons eigen guesthouse.

Na een kort nachtje staan we om half 6 voor de deur bij Amir en Akhbar die ook net de slaap uit hun ogen wrijven. We laden de auto in en scheuren met muziek aan naar de woestijn. 's Ochtends staat er minder wind en bij zonsopgang paragliden we om de beurt samen

met Akhbar een stuk over de woestijn. Gordel vast en gaan, woehoe!! Wat gaaf en wat een mooi uitzicht over de woestijn, de bergen en een meertje met wat groen er omheen. De zon is net op achter de bergen en geeft een mooi goudgeel licht. Vlak voor de daling vraagt Akhbar of je adrealine wil, waarna hij de vlieger rondjes laat maken en je het gevoel hebt alsof je in een leipe achtbaan zit. Het zijn super relaxte gasten en ongelooflijk vriendelijk. We worden om hulp gevraagd door een mensen wiens vrienden met een gewone personenauto vast zitten in een zandduin. Na een aantal tevergeefse pogingen waarbij het touw steeds brak, geeft Akhbar het op. We rijden terug naar Yazd en worden uitgenodigd voor het lekkerste ontbijt tot nu toe. Het brood komt uit een dorp en is knapperig en met kruiden belegd. De tomaat, komkommer, geslagen room met honing, feta kaas en gebakken eitje smaakt ons alle vier goed. We wisselen foto's en filmpjes uit en gaan dan terug naar het guesthouse. We bekijken de filmpjes nog een keer, nemen een douche en pakken dan onze tassen in. Om 12 uur worden we opgehaald door Hassan, die ons in anderhalve dag naar Shiraz brengt. Ook hij is heel behulpzaam, open en gastvrij. Al snel blijkt dat als je hem een vraag stelt, er een monoloog van tien minuten volgt - iets dat sowieso niet ongebruikelijk is. Hij spreekt uitstekend Engels en is eigenlijk een gids, maar in het laagseizoen werkt hij ook als chauffeur. We hebben slechts betaald voor een 'driver' en niet voor een 'driver guide', maar met veel plezier vertelt hij over Iran en de islam. Hij is overwegend positief over de overheid, iets wat we nog niet mee hebben gemaakt, en zegt dat veel mensen niet realiseren wat deze overheid allemaal wel voor ze regelt. Zo is brood zwaar gesubsidieerd, zodat iedereen kan eten; brandstof zwaar gesubsidieerd zodat iedereen zich kan verplaatsen; is zorg en onderwijs voor Iraniërs gratis toegankelijk; zijn de wegen goed; hoef je maar 20-30 jaar te werken (afhankelijk van de intensiteit van je baan), draag je 7,5% van je loon af voor sociale voorzieningen, waarna je 100% van je laatste salaris aan pensioen betaald krijgt en is het mogelijk om goedkoop een huis te bewonen via de overheid. Hij vertelt ons nog veel meer en het is interessant om ook eens iemand te ontmoeten die een ander beeld schetst en mening heeft. We bezoeken het dorpje en de moskee in Fahraj, het fort van Saryazd, een 2050 jaar oude boom en eindigen ons dagtour in de caravanserai Zein-o-din. Dat is een plek waar vroeger handel werd gedreven en als overnachting- en ontmoetingsplek diende in de woestijn. Aangezien het laagseizoen is, zijn er geen andere gasten. Het is een rustige plek en 's avonds kijken we op het dak naar de sterren.

Na een hele diepe slaap worden we om half 9 weer door Hassan opgehaald. Hij heeft aangeboden niet via de snelweg, maar door het Zagros gebergte via Bavanat te rijden. Vlak voordat we daar aankomen, kopen we een grote watermeloen en wat galiameloenen. We gaan op bezoek bij nomaden die hier de helft van het jaar wonen en eten de meloenen met elkaar. Daarna rijden we verder en vallen regelmatig in slaap. We rijden langs pistachestruiken, walnoot en sinaasappelbomen. Begin middag komen we aan bij Pasargadae: ruinies en de tombe van Cyrus de Grote uit 550 voor Christus. Het is

warm en door de felle zon bezoeken we de zeer beperkte ruines die nog over zijn van de paleizen en de rest van de stad. Na de lunch rijden we naar Naqsh-e Rostam, waar vier tombes van voormalige heersers in de gegraveerde rotswand zitten. Daarna is het nog een klein ritje naar Persepolis, waar Hassan ons meeneemt en uitlegt welke gebouwen de ruinies voorheen vormden. Na zo'n anderhalf uur is de zon bijna onder en gaan we terug naar de auto. Het is nog een uurtje rijden naar Shiraz door het drukke verkeer. Na een lange warme dag, douchen we snel en gaan dan naar een trendy restaurant met live muziek voor een van de lekkerste maaltijden. De hele kip met zuidvruchten en noten is heerlijk net als de smaakvolle rijst met zure besjes en saffraan. Het is veel te veel en we besluiten de rest mee te nemen omdat we en koelkast hebben op de kamer. Het is sowieso heel gebruikelijk om eten mee te nemen uit een restaurant, wellicht omdat de porties zo groot zijn.

Op zondag staan we met veel moeite op tijd op, omdat we het zonlicht door de glas in lood ruiten willen zien van de Nasir-al Molk moskee. Na het ontbijt lopen we hier heen en maken net als vele andere toeristen foto's. We blijven even hangen op een bankje en na een tijdje wordt het een stuk rustiger waardoor we de moskee even voor ons alleen hebben om foto's te maken. Na een rondje door de rest van de moskee, lopen we naar het Narajastan paleis, waar we in de prachtige tuin een kop koffie drinken en een pitache ijsje eten. We bezoeken het paleis met zijn vele mooie details en zien ook hier de tegeltjes met roze rozen, iets wat typisch voor Shiraz is. We lopen een stuk over de drukke bazaar en lunchen met een van onze favoriete gerechtjes met aubergine. Voor een uurtje gaan we terug naar het hotel en kopen daarna bustickets voor de volgende dag naar Qazvin. Onze voorkeur ging uit naar de nachttrein naar Tehran, maar die was helemaal uitverkocht. We lopen naar het andere geldeelte dan waar we de ochtend zijn geweest op weg naar het Fars Museum dat omlegen zou moeten zijn door een prachtige tuin. Vlak voor de ingang worden we aangesproken door iemand die vraagt of we de islamitische school al hebben gezien, die alleen op zondag open is. Hij loopt er toch heen en vraagt of we meelopen. Wij gaan hierop in en bezoeken de school, waar de voorbereidingen in gang zijn voor de dag er na: de sterfdag van de vijfde imam. Daarna biedt hij ons aan nog meer te laten zien, maar wij geven aan er zelf weer op uit te willen. Hij vraagt om een fooi en is vervolgens zwaar beledigd met het bedrag dat we hem geven nog voordat we het hem uberhaupt hebben overhandigd. Een hele rare bedoeling en hij begint vervolgens te schreeuwen dat de overheid er met het geld van de mensen van door gaat en uitgeeft aan het Westen en kraamt nog meer woede uit. Na dit rare taferaal bezoeken we als nog de tuin wat vergane glorie is en drinken een wortelsap met ijs (een lokale favoriet die wij niet helemaal begrijpen). We bezoeken het fort van Karim Khan en lopen nog wat rond. Na een stop bij het hotel om wat spullen af te geven, stappen we in de taxi die vervolgens een uur doet over 11 kilometer en elke file die er staat meepakt. Hij blijkt de looproute op google maps aan te hebben staan in plaats van de autoroute... Gelukkig is de keuken nog net niet dicht en kunnen we om 11 uur 's avonds nog wat eten in de tuin van het restaurant.

Op maandag is het de sterfdag van de imam en is veel dicht. We slapen uit, ontbijten, douchen, rommelen en pakken onze tassen in. We checken om 12 uur uit en drinken nog een kopje koffie op een schattig plein. Daarna vertrekken we richting het busstation waar we bus uiteindelijk om half 3 wegrijdt richting Qazvin. De rijst met kip van zaterdagavond doet het nog goed als lunch! Om half 5 worden we op vijf kilometer afstand van Qazvin gedropt aan de kant van de weg. Een taxi brengt ons naar het hotel, waar we weer snel ons bed in duiken.