Warmte, stank en drukte, overal geluiden, tuc tuc? Good price for you. Een dode rat op de grond, oude mannetjes met een veel te jonge cambodiaanse. Welkom in Phnom Penh. Ik ben in de hoofdstad van Cambodja en ben hier maar met een reden en dat is om meer te leren over de geschiedenis van Cambodja.

Ik ontmoet een Engelse jongen en samen pakken we de tuc tuc naar een van de vele killingfields. Daar aangekomen krijgen we een koptelefoon op waardoor we informatie en persoonlijke verhalen van overlevenden horen. Kippenvel op mijn armen. Kippenvel met 30 graden. Door de koptelefoon hoor ik de verschrikkelijkste dingen over moorden, de toestand in de killingfields en meer. We lopen langs de graven en op sommige plekken zie je nog botten, tanden en kleding naar boven komen. Als we aankomen bij een boom, een dood gewone boom en ik een verhaal te horen krijg over hoe ze hier baby's tegen aan sloegen om te doden kreeg ik tranen in mijn ogen. Dit kan niet waar zijn, wat is die Pol Pot voor een man.

Erger dan dit kan het vast niet worden. Volgende halte. De gevangenis. Ooit een middelbare school waar werd geflirt en gelachen. Nu een herdenkingsplaats voor al de slachtoffers die hier zijn gevallen. Van de 12 duizend mensen in deze gevangenis hebben het er slechts 12 overleefd.

Een man verteld over de martelingen: We werden vast gebonden aan elkaar met stalen buizen. 3 keer per dag werden we verhoord en gemarteld en moesten bekennen over dingen die we nooit hebben gedaan. Martelingen die varieerde van zweeplagen, verkrachting, elektrische schokken, verstikking en ga zo maar door. Zelfs ‘s nachts stopte het niet. Als ik me omdraaide in mijn slaap en ze hoorde de stalen constructie rinkelen volgde er slagen. Het stopte nooit. Onze behoefte moesten we in een klein bakje doen die in de kleine cel. Kwam er ontlasting op de vloer, dan moest je het zelf oplikken. Sommige gevangenen waren met zijn tweeën in een cel van hooguit 2 bij 2 en zelfs waren er een aantal grote cellen waar ongeveer 30 gevangenen naast elkaar geketend aan het leiden waren. Een douche zat er niet in of nouja een keer per drie maanden spoten ze wat water in de cel maar niet iedereen kreeg het water over zich heen. De vloer moesten we drogen met onze eigen kleding waarna ze op de natte vloer moesten slapen met huidinfecties als gevolg.

En dan te bedenken dat dit geen oud verhaal is, nee deze verschrikkelijke tijd is nog maar 42 jaar geleden. De Cambodjaanse bevolking ouder dan 42 hebben het dus allemaal op de een of andere manier meegemaakt.. Pol Pot en zijn regime heeft Cambodja veel verschrikkelijkheden bezorgd. Waardigheid en levens gestolen. Allemaal voor zijn strijd naar zijn zieke idealen. Maar de hoop kon hij niet stelen. En nu dat de Cambodjanen niet meer in angst hoeven te leven veranderd deze hoop in kracht, en worden er bruggen gebouwd naar een beter land en een betere toekomst.