4. Colombia - down south

Aah, de nachtbus. Het is een ervaring. Ten eerste mag je de inschatting qua tijd nooit geloven, ook niet bij bussen overdag overigens. Er komt altijd minstens twee uur bij. Van Cartagena naar Medellín zou 13u rijden zijn. Volgens de gps. Met een auto. Hoewel de bussen hier ook goed door de bergen en bochten scheuren zijn ze nog altijd trager dan de auto. En ze stoppen onderweg gemiddeld 7 keer om extra passagiers op te pikken die op magische wijze lijken te weten dat de bus daar op dat moment langs zal komen. Er zijn hier geen bushaltes of uurroosters. En dan moeten we nog een paar keer stoppen voor plaspauzes, eetpauzes, voor wanneer de chauffeur ergens een praatje wil doen, ergens pakjes moet afleveren, enz. 15u later staan we dus in Medellín. We hadden gelukkig twee buschauffeurs die elkaar afwisselden. Eentje die zijn tijd tussen twee verkeersdrempels zoveel mogelijk wilde minimaliseren en dus zwaar optrok en afremde elke tien minuten en ook het record aantal vrachtwagens voorbijsteken in bergwegen wilde verbreken. De tweede begreep gelukkig dat slapen zo onmogelijk was en deed het dus kalmer aan. Niet de beste nachtrust uiteraard, maar een overnachting uitgespaard en een avontuur erbij.

Het bussysteem beginnen we hier trouwens goed onder de knie te krijgen. In het begin vind je geen informatie, geen uurroosters, geen busmaatschappijen... Je hebt al snel de neiging om te denken dat het er hier een pak minder transparant en efficiënt aan toe gaat. Maar als buitenstaander is een nieuw systeem gewoon altijd onoverzichtelijk. Er gelden andere regels en gebruiken. Je moet de andere manier van denken en organiseren gewoon nog leren kennen. Het doet mij denken aan het spel ‘Rafa Rafa’ waarbij je in twee groepen wordt verdeeld en eigen omgangsvormen en gebruiken mag kiezen die de andere groep dan moet weten te ontcijferen puur door observatie. Nee? Niemand?

Hier is alleszins geen door de overheid gefinancierde ‘la linea’ met buskotjes en duidelijke prijzen. Hier werkt de private markt. Er zijn in elke stad dus verschillende aanbieders. In de stad zelf rijden bussen voor korte afstanden en tussen de steden rijden dan weer andere, iets meer comfortabele, bussen die altijd uit een centrale terminal vertrekken. In elke stad zijn er zo’n 10 tot 50 busmaatschappijen en dusevenveel busloketjes. Ze hebben elk hun bestemmingen, maar bieden ook veel dezelfde bestemmingen aan dus de concurrentie is groot. Wanneer je zo’n busterminal binnenloopt (en al helemaal wanneer je dat met een trekkersrugzak op de rug doet) dan beginnen ze allemaal hun bestemmingen te roepen. Ze blijven roepen, ook wanneer je voorbijloopt en ‘no, gracias’ zegt. Alsof je opeens toch van gedacht zou veranderen en je plan zou omgooien omwille van een nieuwe bestemming die naar je toe geslingerd wordt? :) Ik weet niet wat de logica is en of het ooit werkt. Ondertussen proberen we alleszins op voorhand op te zoeken welke busmaatschappijen naar onze bestemming reizen en welke er het meest comfortabel uitziet.

In Medellín hebben we voor de eerste keer een hotel geboekt. Door een laagseizoenkorting kwam dat goedkoper uit dan een hostel of airbnb. Voor het eerst konden we een echt warme douche nemen mét druk op het water! Wanneer een hostel je lokt met de belofte van warm water 24/24 dan mag je er zeker van zijn dat dat net niet zo is. De hostels die niets zeggen over warm water hebben vaak nog de beste douches. Goed, genoeg over warme douches (wanneer dat niet meer vanzelfsprekend is dan wordt dat dus opeens een onderwerp van betekenis). De temperaturen schommelen hier tussen de 20 en 25 graden. Na het hete Cartagena meer dan welkom! Onze eerste avond gaan we uit eten in een hippe rooftopbar. Zwaar boven ons budget, maar die kan sangria hebben we na de busrit wel verdiend vinden we allebei.

Als jullie al van Medellín gehoord hebben dan is het waarschijnlijk haar reputatie als een van de gevaarlijkste steden in de wereld of van in de serie Narcos waar Pablo Escobar en zijn achterban er de plak zwaaien en het dus ook niet de meest gezellige plaats is om in rond te lopen. Sinds een aantal jaren is dat compleet omgekeerd! Na zware ingrepen van het leger en de politie in hun war on drugs herleeft de stad compleet. Het is geen stad vol toeristische bezienswaardigheden zoals andere grote steden in Colombia, maar er hangt een heel positieve sfeer. In 2013 won ze zelfs de prijs van meest innovatieve stad in de wereld. Het is de enige stad met een metrostelsel én ze bouwden extra kabelbanen om ook de wijken op de heuvels bereikbaar te maken. Dat heeft er voor gezorgd dat deze wijken niet meer geïsoleerd waren van de rest van de stad en mobiliteit voor iedereen mogelijk werd. Een van die wijken is de

Comuna 13. Door zijn strategische ligging tegen de bergheuvel met daarachter enkele centrale smokkelwegen de ideale locatie om drugs en wapens in en uit te voeren. Het is bovendien zo volgebouwd dat politie er niet gemakkelijk kan opereren in de kleine straatjes (als ze er al komen). Pablo Escobar investeerde in de wijk en had op die manier iedereen onder zijn bewind waardoor hij er zijn praktijken ongestoord kon uitvoeren. Tegen Escobar ingaan betekende de dood. Je als politieman komen mengen met zijn zaken betekende de dood. Kijk maar naar Narcos voor meer details. Jarenlang heeft hij dus zijn gang kunnen gaan. Na de dood van Escobar kwam er een markt vrij die zowel linkse guerilla’s, rechtse paramilitairen en lokale straatbendes wilden overnemen. Gevolg: nog meer geweld. Pas een kleine tien jaar geleden kreeg de overheid grip op de wijk. En nu kan je je niet meer inbeelden dat het er ooit zo gruwelijk aan toe ging. We laten ons rondleiden door een jonge vrouw die al heel haar leven in Comuna 13 woont. De naam

Escobar wordt er niet meer uitgesproken en zijn huizen die een tijdje geleden nog toeristisch uitgebuit werden, worden nu allemaal neergesmeten. Het lijkt er elke dag feest, de muren staan vol hoopvolle graffitiwerken en de sociale projecten poppen uit de grond.

Na de rondleiding nemen we nog snel een kabelbaan naar een nog hoger stuk van de stad voor een uitzicht bij zonsondergang en we compenseren onze uitspatting van gisteren met een maaltijd in een lokaal eettentje. 5 euro voor soep, sap en hoofdmaaltijd voor twee personen!

Het lijkt alsof een dag stadsdrukte voldoende is voor ons. De volgende dag doen we een uitstap naar Guatapé. Een dorpje op 2 uur rijden van Medellín. Deel 1 van de dag bestaat uit het beklimmen van een gigantische rots net buiten het dorpje: El Penon. 750 trappen voor een geweldig zicht over de streek. Zie de foto’s! Allemaal bergtoppen die onder water staan. Daarna rijden we met een tuktuk tot aan Guatapé zelf. Een prachtig dorpje! We zijn hier al veel kleurrijke dorpjes tegen gekomen, maar hier zijn de huisjes niet zomaar in felle kleurtjes geschilderd. De gevels zijn versierd met de

mooiste schilderingen in reliëf. Heel fotogeniek. En lekker ijs, dat hebben ze hier ook.

Hoewel we nog wel wat tijd in Medellín zouden kunnen vullen, besluiten we toch om verder te reizen. We voelen de tijdsdruk een beetje. We willen namelijk heel graag op tijd in Lima zijn om Eva en Simon te verwelkomen die een maand door Peru zullen reizen <3. En er staan in de tussentijd nog een aantal dingen op onze wishlist. Volgende stop is Salento. Een busrit van 6 uur wordt er een van 9u door wegenwerken onderweg. Maar we geraken op tijd in de hostel en kunnen nog een warme maaltijd versieren. De hosteluitbater, die zelf jaren in Londen gewoond heeft, lacht wanner we zeggen dat er precies zware wegenwerken bezig zijn in de buurt. ‘Al sinds de 15e eeuw toen de Spanjaarden hier binnenvielen, zijn ze wegen aan het bouwen. Vooral op het gemak en niet te kwaliteitsvol. Zo kunnen ze

nog eens terugkomen en meer geld verdienen.’. Maar het helpt om de verkeersinfrastructuur in België beter te waarderen. Een uitgebouwd wegennetwerk is hier een ongekende luxe. Over 200 kilometer doe je hier minimum 6u met de bus. Zelfs met file op de autosnelweg doe je dat bij ons nog altijd véél sneller. Dus aan alle filevloekers: denk eens aan de kindjes in Colombia, die hebben geen autosnelwegen.

We komen naar Salento voor de wandeling door de Valle de Cocora. Een vallei met enorme palmbomen. We hebben dan ook maar twee nachtjes geboekt, net voldoende om de wandeling te doen, maar de volgende ochtend zijn we eigenlijk meer in een ruststemming. We beslissen om nog een nacht bij te boeken en een chilldag in te lassen. Een beetje lezen, een beetje plannen voor de komende dagen en Salento zelf eens doorwandelen. Uitgerust (van wat? haha, goeike he!) kunnen we dan aan de wandeling beginnen. Met Willy Jeeps worden we naar het beginpunt gebracht en daarna lopen we met open mond door het prachtige landschap. 5u weides met koeien en paarden tussen de groenste bergen waarrond de wolken hangen afgewisseld met watervalletjes en brugjes over riviertjes tussen de bossen. Magnifieke omgeving! De natuur is zo indrukwekkend! Jammer dat we dat als mens niet voldoende respecteren. *insert droevig muziekje*

Daarna is het moment toch gekomen om Salento te verlaten. We komen steeds dichter en dichter bij de Ecuadoriaanse grens. Om nog voldoende tijd in Ecuador te kunnen besteden, willen we vanaf nu een beetje doorreizen. Dat betekent een paar dagen bus voor de boeg. Vanuit Salento rijden we door naar Popayan. Daar verblijven we een nachtje en reizen daarna ook meteen door naar Ipiales. Een grensstadje dichtbij de grenspost. Niets gezellig aan. We komen later dan verwacht aan (duh). In het busstation liggen verschillende

families te slapen. We vermoeden dat het Venezolanen zijn die wachten om de grens over te steken. Het is bijna middernacht en de sfeer is iets minder gemoedelijk. Je kan dag en nacht de grens oversteken, maar er wordt aangeraden om het overdag te doen om veiligheidsredenen. We installeren ons in een hotelletje dichtbij de busterminal en vertrekken de volgende dag met de taxi naar de grens. Je wordt afgezet aan de Colombiaanse kant waar je je moet ‘uitchecken’, daarna stap je de grens over naar de Ecuadoriaanse kant waar je je ‘incheckt’. Ook hier wachten veel Venezolaanse families. Het rode kruis heeft hier een tentencomlex opgezet om de families op te vangen. We hebben het er nog niet eerder over gehad, maar doorheen heel Colombia zie je Venezolaanse vluchtelingen het land doorkruisen. Je ziet ze met pak en zak langs de kant van de weg stappen of in de bermen liggen. Anderen hebben een handeltje opgezet en verkopen snoepjes of sigaretten. Omdat de Venezolaanse munt zo in waarde gezakt is, verkopen Venezolaanse vrouwen tasjes en andere spulletjes gewoven van Venezolaans geld. Zo brengt het op z’n minst nog iets op. Aan elk verkeerslicht verkopen ze drank, eten en poetsen ze autoruiten. Het is echt een schrijnende situatie. En een gespreksonderwerp met iedereen die we hier ontmoeten. Sommigen waarschuwen ons voor hun zogezegde snelle handjes, maar de meesten vinden het een trieste situatie. Nog triester wordt het wanneer een taxichauffeur ons vertelt dat de Colombiaanse overheid steun gekregen heeft van Amerika om de Venezolanen op te vangen. Los van het dubbel motief dat er vanuit Amerika wellicht achter zit, is het erg pijnlijk dat de Colombiaanse overheid hier vanalles mee heeft gedaan, behalve de Venezolaanse vluchtelingen helpen. Het zet landen als Colombia en Ecuador enorm onder druk, zoals steeds met migratiestromen. En ook zoals overal lijken de overheden er niet in te slagen om dit zo goed mogelijk op te vangen. Onze enige eigen confrontatie met Venezolanen was een gezin van drie kinderen en een alleenstaande mama. Ze zaten op een van onze bussen met pak en zak en kat. Bij aankomst vroeg de mama of ze even mocht bellen met onze gsm. In ruil gaf ze ons een deel van haar eten. Geen weigeren aan! Zelfs in zo’n precaire situaties blijft delen een stuk van hun cultuur. Ik hoop van harte dat ze een veilige plek vinden om hun leven verder te zetten.

Ondanks de verhalen over moeilijke grensovergangen, ervaren wij geen enkel probleem. Weinig tot geen vragen, korte bagagecontrole, vingerafdrukscan en in minder dan twee uur staan we op Ecuadoriaans grensgebied.

Dat ging opeens snel! We kunnen al 1 land afvinken. Een prachtig en divers land dat ons goed ontvangen heeft. We kunnen bevestigen dat het absoluut een veilig land is om door te reizen. Net zoals in alle grote steden moet je niet met je bankbiljetten lopen flappen. ‘Don’t

give papaya’ zeggen ze hier. Dat wil zeggen dat je het niet moet uitlokken dat ze je beroven. Tel je geld niet op straat, loop niet met de duurste camera-apparatuur rond in de armste wijken… Logische zaken. Verder hebben we geen problemen ondervonden of ons onveilig gevoeld.

De mooiste dingen hebben wij hier in de natuur beleefd, maar dat is grotendeels persoonlijk. Het prachtige verblijf in Villa de Leyva en in Bonda midden in het groen, de wandelingen in Salento en Bonda tussen de indrukwekkende natuur. Parapente was voor Daan ook een hoogtepunt. Voor mij om begrijpelijke redenen iets minder ;). De hoopvolle sfeer in Medellín is ook iets wat ons bijblijft. Het is echt een land in ontwikkeling. Benieuwd hoe het er binnen tien jaar zal uitzien! Wie weet komen we tegen dan nog eens terug. Want we kunnen hier nog maanden vullen!

Hasta luego voor meer over Ecuador!