Tocht door lavatunnels

Gewapend met knie- en elleboogbeschermers, helm en hoofdzaklamp, wandel ik over een lavaveld aan de oostkust van het Franse eiland Réunion, gelegen in de Indische Oceaan. Het lijkt wel een enorme gitzwarte opgedroogde koeienvlaai, bezaaid met plantjes. Het is het resultaat de uitbarsting in 2004 van Piton de la Fournaise, een van de actiefste vulkanen ter wereld. De beruchte vulkaan, die bijna elk jaar uitbarst, torent hoog boven ons uit. Vandaag ga ik onder de grond waar ruim vier kilometer aan lavatunnels

verscholen ligt.

‘Jonge tunnels kan je enkel betreden in Hawaï en Réunion,’ aldus gids Julien Dez, uit Frankrijk. Vijftien jaar geleden is hij naar dit tropische stukje van zijn thuisland verhuisd. Of het geen problemen geeft op het eiland als de vulkaan uitbarst? ‘Nee, dan is het feest,’ grijst hij. ‘Dan slaan we bier in en rijden we naar de beste uitkijkpunten. Waanzinnig om te zien.’

Hij wijst op een donkere opening in het lavaoppervlak. ‘Hier gaan we naar binnen.’ We klimmen omlaag, knippen onze zaklampen aan en gaan stapje voor stapje vooruit. Mijn lichtstraal beweegt zich langs een donkerbruin plafond vol perfect gladde stalactieten, langs versteende lavawatervallen en diepe gangen. Ik heb nog nooit zoiets gezien. Julien laat ons de ‘lavaprint’ zien, de afdruk die toont waar de lava dertien jaar geleden vloeide. ‘Anderhalve maand lang stroomde de lava met zeventig tot tachtig kilometer per uur door deze tunnels. Daarna liep het laatste beetje de zee in en bleven de lege tunnels over,’ vertelt hij. 'Voor je ze kan betreden moeten

ze echter nog jaren afkoelen. De tunnels uit 2007 zijn bijvoorbeeld nog niet toegankelijk omdat de dikke lava nog te heet is.'

Uit het plafond hangen dunne, bruine sliertjes: het zijn wortels van de eerste planten die hun bestaansrecht claimen op het lavaveld. ‘Over dertig à veertig jaar zal het volledig overgroeid zijn met een bos,’ aldus Julien. We wandelen voorzichtig verder. Sommige kamers zijn wel acht tot tien meter hoog, in andere delen van de tunnels moeten we op handen en voeten, of zelfs tijgerend door nauwe gangen. Als ik iets te lang achterblijf, zie ik de lichten van de groep niet meer en voel ik even een lichte paniek. In mijn eentje zou ik hier nooit meer de weg naar buiten vinden.

We passeren afdrukken van boomstronken. Julien legt uit dat de lava om de boomstam vloeit, totdat deze langzaam verbrandt, waarna er een holle afdruk overblijft. Ik voel aan de rand van de voormalige boomstronk en zie even voor me hoe de lava deze verschroeide. Na ruim anderhalf uur komen we uit in een grote kamer recht onder de snelweg die tussen de kust en de vulkaan loopt. Julien vraagt ons te gaan zitten, stil te zijn en ons licht uit te doen. Af en toe hoor je een gedempt geluid van passerende auto’s. Het is pikkedonker. Ik zwaai mijn handen voor mijn ogen, beweeg mijn vingers en breng mijn hand tot op centimeters afstand van mijn gezicht. Ik denk schimmen te zien maar mijn ogen houden me voor de gek. Niks.

Ploep, ploep, ploep. Ik sluit mijn ogen – alsof het enig verschil maakt – en droom weg op de symfonie van de vallende druppels in de tunnels, het zachte zoeven van auto’s in de verte. Juliens stem wekt me. ‘Er zijn weinig plekken in de natuur waar je volledige duisternis kan ervaren,’ zegt hij. ‘Enkel in diepgelegen tunnels en vanaf driehonderd meter diepte in de oceaan.’

We lopen, kruipen en tijgeren ons een weg terug naar het daglicht. Na drie uur onder de grond pop ik mijn hoofd weer door de nauwe doorgang. We hebben anderhalve kilometer afgelegd. Ik snuif de frisse lucht op en kijk uit over de gigantische koeienvlaai en de omringende bossen op oudere lavavelden. Ik voel me alsof ik blik heb mogen werpen op een geheime, donkere wereld. Wat een spectaculaire tocht, door de aderen van de aarde.