Waitomo en Mourea

De bus om 8 uur weer gehaald, gelukkig kan ik vrij goed opstaan en tempo maken in de ochtend. 's Nachts moest ik zo nodig naar de wc dat ik zelfs gegaan ben, in het donker over die houten planken. Geen wandelende tak dit keer. In de bus heb ik zo lekker liggen slapen dat ik nauwelijks wakker te krijgen was toen we in Waitomo aankwamen. Vorige dag hadden we al aangegeven dat we wilden gaan tooben (ik zou zelf tuben schrijven, maar zo werd het genoemd) in de Tumutumu grot. I guess. De Waitomo-caves staan bekend om hun gloeiwormen. Je kunt abseilen, wandelen en dus tuben. Noemen ze black water rafting. Eerst moesten we papiertjes schrijven met gegevens, betalen en toen werden we met een busje over hobbelige weggetjes naar een ander groot houten pand vervoerd. Echt midden tussen de schapen. Daar kregen we hele nare wetsuits, een veel te strak vestje, lompe witte laarzen en een rode helm met lampje. We kregen buiten in de volle zon een getekende kaart te zien van wat we zouden gaan doen in de grot, hier stonden onder anderen een Aria-grot, waar we voor onze begeleiders zouden moeten zingen, Hard Rock-cave en dat soort teksten tussen. Op de foto met zn allen, en een kwartier tussen de schapen en vooral schapenpoep naar

de ingang van de grot gewandeld. In wetsuits. Met van die lompe regenlaarzen. En rode helmpjes op. Alleen dit was al hilarisch. De grot in ging via een ladder een vrij nauwe opening. Beneden aangekomen liep je een stukje naar de anderen bij een geel bord. Op een of andere manier had ik toch gerekend op een toeristengrot, met gewoon vlakke ondergrond enzo. Was niet zo. Vrij moeilijk over rotsjes, eerst heb je nog de neiging om op het droge te blijven en van steen naar steen te hupsen, maar dan bedenk je dat je toch laarzen aan hebt en door het stroompje lopen echt makkelijker is, dus deed ik dat maar. Toen iedereen verzameld was gingen we verder, we moesten echt doen wat de gidsen (die vrij hilarisch waren) zeiden want je kon echt nog verdwalen in deze grotten. Sommige stukken waren wel gewoon vlak, het eerste stuk was ook nog vrij droog, maar toen stonden we opeens floep tot onze middel in het water. En vanaf dat moment heb je dus laarzen vol water aan je voeten. Mannelijke gids Chris zei dat je dat er beter niet uit kon halen, want dit water werd nu warm door je voet, als je dat water steeds ging vernieuwen had je ijskoude voeten. Daar had hij een punt. Afentoe zag je al een paar groene stipjes op het plafond, maar toen we bij de eerste echte glowwormgrot stonden was het toch wel heel indrukwekkend. We werden nog een hoekje omgeleid waardoor we allemaal tot onze middel in het water stonden, en we mochten in een kringetje gaan staan. Toen allemaal op 3 onze lampjes uitdoen. Zoo veel glowworms. Hailey (vrouwelijke gids) vertelde veel shit over glowworms, onder andere dat het gedeelte wat gloeit dus hun shit is en dat het hele nare beesten zijn omdat ze hun ouders opeten en dat soort fijne feitjes. Daarna gingen we tuben. De beste manier om goed in die band op het water te komen was door een rots ongeveer een meter op te klimmen, je borst op de hogere rots te leggen, je kont in de band te wriggelen en achterover te springen zonder je hoofd tegen "what we call: concussion rock" te knallen en zonder met je voeten op "ankelbreaker rock" te landen. Was eigenlijk makkelijker dan het klinkt. Het tuben zelf was niet spectaculair, maar het uitzicht wel. We waren allemaal in elkaar gehaakt, voeten van voorganger in je oksels, en we dreven rustig voort in Aria cave met duizenden gloeiwormen boven ons en Chris die meerdere bekende deuntjes (A-team, Hunger Games, bedenk het maar) floot. Daarna kropen we nog door een smal gangetje (daar word je echt goor van) en liepen/klauterden nog een stukje. Het was eigenlijk vrij afwisselend! We hielden pauze in een grot waar stalactieten waren. Kregen we een soort vieze warme oranje limonade en een chocolaatje (kinderverpakking met Frog ofzo). Na de break veranderde de grot. Het eerste stuk was limestone, het tweede stuk sandstone (denk ik). Dat wordt heel anders uitgesleten door water: heel puntig en het is ook veel brozer. Breekt vrij snel af. Volgende deel werd dan ook iets met Razorblades genoemd, allemaal scherpe rotsen waar we op stonden, nog best diepe gronden daaronder. Er kwam nog een verhaaltje over de stalactieten en stalagmieten en om de hoek konden we een goed voorbeeld zien van twee die elkaar ontmoetten in het midden, maar dan moesten we eerst door ankelbreaker path (zo smal dat je voet er precies tussen kan en dan 20 cm omhoog waardoor je je enkel breekt als je omvalt omdat die lekker recht blijft staan) en uitkijken voor een andere steen die dan boven je was. Het was echt wel een uitdaging om door die grot te komen afentoe. Daarna nog een stukje gezwommen (lekker koud), stukje op mn buik op een tube gelegen en toen waren we er weer bijna. Veel leuker en echter dan ik had verwacht! En nog 10 min door de sheepshit terug naar het houten hok, waar we alle natte bleh uit mochten doen en lekker konden douchen. Terug met het busje, even snel op Wifi Stray itinery aangepast met Hanne en in de bus verder, op weg naar de Maori in Mourea.
Onderweg stopten we nog in een of ander heel erg verlaten stadje, waar we konden pinnen en eventueel eten kopen en naar de wc enzo. Het landschap werd daarna mooier, we reden een stuk om een meer heen enzo. Toen zagen we onze Maori-gids staan op een bankje. Allemaal bus uit met camera's, gingen eerst een paar watervallen bekijken. Maar eerst 'can you say Peeee?' 'can you say Wiii?' 'can you say Piwi?' 'Good. Cause that's my name, now don't forget it.' Ben ik dus niet meer vergeten. Watervallen waren best leuk, ze hadden in ieder geval goede verhalen. De eerste was niet zo hoog en kunstmatig aangelegd voor stroom. Werd nu niet meer gebruikt, maar je zag nog de ruines van de eerste watercentrale van NZ. De tweede waterval was wat hoger en moesten we wat verder voor lopen. Daar bleek vroeger (eigenlijk nog maar 100 jaar geleden oid) het lichaam van de leider van een van de Maori-tribes te liggen, zodat het niet gestolen kon worden door de andere tribes die wraak wilden. Bovendien had je heel veel macht als je het hoofd van een Maori-leider in bezit had. Ze hadden het lichaam nu verplaatst naar een begraafplaats omdat de waterval voor raften ed gebruikt werd nu, en daarbij nog een paar andere lijken gevonden. Voor je op die rivier ging raften moest je ook even bidden, anders bracht het ongeluk. En zo begon het leren over de Maori-cultuur. Bij het huis aangekomen moesten we even wachten onder een afdakje, daar vertelde Piwi dat de komende 10 minuten even heel ceremonieel en serieus werden. Hij legde uit dat in zijn cultuur vrouwen belangrijker zijn dan mannen. Mannen moesten zo vooraan gaan zitten, zodat ze de vrouwen die achter hen zaten konden beschermen. Ook leerden we de hungi (?!), neuzen twee keer tegen elkaar aanduwen. Hij deed het voor met Alejandro, een Spaanse gast die te veel praat en nu steeds al als laatste aan kwam lopen. En nu was hij de leider van onze tribe geworden. Mocht zo vooraan zitten. Vrouwen voorop, schoenen uit en bij de laatste rij stoelen blijven staan. We mochten zitten toen iedereen binnen was. Een Maori-man ging een paar minuten in Maori praten en daarna moesten we allemaal naar voren komen om iedereen een hand te geven en dat hungi-ding te doen. Als je de Maori gehad had (waren er 4 ofzo) sloot je achteraan aan in de rij, waardoor de rest langs jou kwam. Ik was de allerlaatste dus moest de hele rij af. Neus-neus doen met die Maori was nog wel vrij normaal omdat het voor hen zo normaal is, maar het is nog best persoonlijk met al die mensen uit je bus waar je wel of niet mee gepraat hebt. En iedereen doet het ook maar gewoon. Wel mooi. Daarna konden we (de vrouwen dan) thee gaan halen in het andere gebouw, terwijl de mannen onze bedden gingen klaar leggen. Ideaal. Toen de mannen er ook waren mochten we eten gaan opscheppen, vrouwen eerst uiteraard. Dat was lekker! Aardappelpuree met de schil er nog door, kip uit de oven, gebakken of misschien wel gefrituurde groenten (ik dacht eerst aubergine en pompoen, er waren drie verschillende kleuren, maar waarschijnlijk waren het zoete aardappelen) die echt chill was en erwtjes. Beste maaltijd die ik tot nu toe heb gegeten hier. Om wie de afwas ging doen werd schaar-steen-papier gedaan, die Inge voor de vrouwen won, waardoor de mannen ook nog mochten gaan afwassen. Haha. Wij zaten nog even te theeleuten, weer wat anderen uit de bus

gesproken, was gezellig. Daarna spullen van de bus naar het heilige Maori-huisje gebracht (mocht geen eten naar binnen, hele tassen anders ingepakt), bed opgemaakt, even geturnd buiten en daarna begon de voorstelling. Dezelfde man als eerder legde wat dingen uit, wat de poi was (een touwtje met een bal aan het einde), waar het vroeger voor gebruikt werd (polsen van mannen sterk maken/houden), nog wat over vroegere wapens en muziek en dat de Maori nog steeds opgroeien met verschillende technieken leren. Daarna zongen en dansten ze een paar liedjes met tussendoor uitleg. Ze waren ook allemaal verkleed, was leuk! Ze kunnen ook echt allemaal zingen enzo. Vervolgens kregen we wat interactieve dingen, de hokey pokey in Maori-taal (niet te doen) en daarna leerden de vrouwen een soort dansje met poi en de mannen leerden de haka. Was vrijwel dezelfde haka als die van Studiosi qua tekst, lachen. De haka die de Maori voordeden was wel echt indrukwekkend trouwens. Hoeveel lawaai alleen die drie gasten al konden maken is echt absurd. Dansje met de poi was niet heel moeilijk, maar de poi doen is gewoon lastig. Moest ook nog per se met rechts, echt niet handig. Hierna nog een paar groepsfoto's gemaakt en een uur vrije tijd. Hanne en ik hoefden niet echt te douchen oid, dus besloten we maar gewoon een kopje thee te halen en bij Motors en de Maori aan te sluiten. Bleek dat de broer van Piwi in Nederland is opgegroeid bij hun vader, die sprak gewoon Nederlands. Mocht niet van Piwi alleen. Kwamen nog een paar anderen uit de bus bij zitten, gezellig gebabbeld tot het 'storytelling' begon. Piwi en Sam (broer) kwamen in inmiddels onze slaapkamer zitten en Piwi vertelde over de Maori-cultuur. We mochten alles vragen wat we wilden. We hebben gehoord over het bijna uitsterven van de taal en de cultuur, als je Maori sprak hier werd je geslagen, nu proberen ze de taal nieuw leven in de blazen wat denk ik vrij goed is gelukt: er bestaan scholen die volledig Maori zijn, er is een Maori-televisiezender en alle citizens krijgen ook Maori op school. Misschien niet zo lang, maar het is wel verplicht. Ook hebben ze een paar jaar geleden besloten hoe ze woorden gingen opschrijven, eerst was alles alleen maar doorgegeven door middel van tattoos, tekeningen en carvings, nu maken ze er ook een geschreven taal van. Het huis waarin we lagen had op elke muur carvings en veel symbolen en patronen getekend op de balken. Alles was in wit, rood en zwart. Zwart voor het donker waarin de ancestors leefden, wit voor het licht van toen ze gescheiden werden en rood voor de eerste vrouw die gemaakt is uit rode klei. Verder vertelde hij nog meer over de mythologie, over hoe ze hier in NZ zijn gekomen, hoe begrafenissen werken, wat er volgens hen na de dood gebeurt, dat het Maori-ras aan het uitsterven is omdat er nu al geen een volbloed meer is: hij zei ook dat ze onderling nooit wat deden omdat ze eigenlijk allemaal van dezelfde personen afstammen dus eigenlijk zijn alle Maori te closely related. Ook hoe het tussen de stammen ging, dat er vroeger wel ruzie was maar nu eigenlijk niet meer, hoe dat opgebouwd was, en nog veel meer. Ik kakte wel een beetje in daar liggend op mijn bed, maar het was wel echt interessant. Piwi vertelt ook leuk. Ik vind het wel fascinerend om te zien hoe trots de meeste Nieuw Zeelanders zijn op dat ze een cultuur als de Maori in hun land hebben. Alle busdrivers die ik gehad heb vertelden er vol enthousiasme over en ook met heel veel respect. Het gaat daar nu hier best goed mee lijkt het, zo anders dan de Indianen in Amerika of de Aboriginals in Australie (al moet ik dat natuurlijk nog zien). Toen niemand meer echt vragen had gingen we slapen. Een paar mensen snurkten al, sommigen bleven nog even praten, maar de meesten lagen vrij snel te slapen.