Op nog geen duizend kilometer rijden van Utrecht vind je een perfecte cocktail van alpien en mediterraan. De regio Zuid-Tirol ligt in Italië, net over de grens van Oostenrijk en niet ver van Zwitserland. Je beleeft er de typische Alpencharme in een warmer en zonniger klimaat dan in de rest van het berggebied. In de herfst is Zuid-Tirol volgens velen op haar mooist. De berghellingen kleuren langzaam oranje en de bladeren van de bomen nemen alle kleuren tussen dieprood en goudgeel aan. De milde herfsttemperaturen zijn perfect voor ontspannende outdooractiviteiten in de natuur. Slenter door de sfeervolle steden en geniet van een dinertje met lokaal gemaakte prijswinnende wijnen. In dit hoofdstuk lees je onze beste tips voor herfstactiviteiten en must-sees in Zuid-Tirol.
Minder toeristen en warmere kleuren dan in de zomer: Zuid-Tirol is geen gekke bestemming voor een herfstvakantie in de bergen. Deze actieve uitjes nemen je mee naar de mooiste herfstuitzichten.
Tot begin november kun je met de kabelbaan naar de hoogtepunten van de 3 Zinnen Dolomites-vakantieregio. Ook in de herfst zijn het 2000 kilometer lange wandel- en het 450 kilometer lange fietsnetwerk toegankelijk. Bewonder de eerste sneeuw op de bergtoppen vanaf slingerpaadjes over bergweides of slinger door geurige herfstbossen. Voor extra spectaculaire kleuren ga je rond zonsopkomst of zonsondergang op pad. Daarvoor hoef je in dit jaargetijde niet eens je nachtrust in te leveren.
Foto: IDM Südtirol-Alto Adige/Manuel Kottersteger
Ook in de herfst vieren de Zuid-Tirolers eeuwenoude tradities. Vier in Innichen in de Dolomieten samen met de locals de komst van de herfst. Bezoek de traditionele ambachts- en boerenmarkt ‘Heugabel’. Deze markt is één van de oudsten van de regio.
Foto: Innichen © KOTTERSTEGER
De Seiser Alm is één van de fotogeniekste plekken van de Alpen. De bergweide strekt zich glooiend uit voor een achtergrond van grillige rotsen. In het warme herfstzonnetje komen het gouden gras en de gele lariksen nog beter tot hun recht. Voor de allerbeste panoramische uitzichten maak je een sunrise hike. Alleen, of onder begeleiding met na de wandeling een uitgebreid ontbijt in een berghut.
Foto: IDM Südtirol/Andreas Mierswa
Op steenworp afstand van de stad Bolzano ligt de Eggental-vallei. Enkele van de authentieke bergdorpjes liggen slechts twintig minuten van de stad. De eyecatchers van de regio zijn de Rosengarten- en Latemar-massieven. Met honderden kilometers wandel- en fietspaden en klimroutes is het een waar outdoorwalhalla. Bij zonsondergang kleurt de top van de berg, die ook vanuit de stad te zien is, rozenrood. Leer over de legende rondom de berg en bewonder de nachtelijke hemel vanuit het planetarium.
Op de Armentara-bergweiden lijk je een ansichtkaart binnen te lopen. Onder het toeziend oog van stevige Sas dla Crusc-berg geniet je in stilte van panoramisch uitzicht. Volg de negen kilometer lange wandelroute vanuit Badia langs de mooiste uitkijkpunten.
Foto: IDM Südtirol-Alto Adige/Alex Moling
Het hoge bergplateau Salten nabij Jenesien wordt bedekt door de grootste lariksweide van Europa. Deze naaldbomen kleuren als enige in de familie in de herfst oranje en geel. Huur een mountainbike en fiets tussen de bomen of doe het te voet rustiger aan.
In de Vinschgau-vallei liggen zo’n twintig oude irrigatiekanalen zoals die je in Zuid-Tirol vaker tegenkomt. De smalle kanaaltjes werden door vroegere boeren gebruikt om hun velden te bewateren. Tijdens een herfstwandeling op de familievriendelijke wandelpaden heb je goed uitzicht op de tegenoverliggende bergen en de vallei.
Foto: IDM Südtirol-Alto Adige/Patrick Schwienbacher
Het mediterrane klimaat en de hellingen van Zuid-Tirol vormen de perfecte combinatie voor wereldberoemde wijnen. De witte wijnen van de getalenteerde Alto Adige wijnboeren staan bekend als de beste van Italië. In het wijnmuseum leer je alle ins en outs van de wijnmaaktraditie. Als je je bezoek goed plant, kun je de wijnboeren helpen bij het oogsten van hun druiven. Je ontdekt de herfst in de wijngaarden vanaf thematische wandel- en fietspaden langs de Wijnroute.
Foto: IDM Südtirol_Tobias Kaser
In het Trudner Horn natuurgebied worden veel Pinot Noir-druiven gekweekt. De Pinot Noir Trail leidt je langs zulke wijngaarden. Onderweg krijg je informatie over de wijnbouwtraditie. De route is 14,8 kilometer lang en ligt langs uitzichtpunten op de Bassa Atesina. Na zo’n inspanning heb je wel een wijntje op een terras verdiend.
Volg de vier kilometer lange wijnproefwandeling over landweggetjes nabij Kurtatsch. Op de hellingen langs de heuvelige route groeien vrijwel alle Zuid-Tiroolse druivensoorten. Informatieborden vertellen je welke druiven waar groeien en hoe de wijnen die daarvan gemaakt worden smaken. Je ontdekt er de verschillende manieren waarop deze druiven gekweekt worden. Tijdens proeverijen kun je het resultaat daarvan proeven.
Foto: IDM Südtirol/Thomas Monsorno
Wandel 3,5 kilometer door het sub-mediterrane wijnlandschap vanaf het historische centrum ‘Betlehem’ in Tramin. Deze route voert je door wijngaarden, bossen en het gehucht Ronchi. Onderweg kijk je uit op berghellingen en het historische wijnbouwdorp Tramin. Sinds 1850 groeit de kieskeurige en lokale wijnstoksoort Gewürztraminer op deze hellingen. De voorloper van deze soort werd al in het jaar 1211 in de documenten genoemd. Bestel een glas wijn en proef de volle, kruidige aromatische smaak van deze bekende Zuid-Tiroolse wijn.
Foto: IDM Südtirol/Alberto Campanile
Ontdek je de wijngaarden liever op twee wielen? Maak een e-biketour door de wijngaarden. Drie gastronomische fietsroutes voeren je langs de Adige-rivier. Je fietst langs schitterende meren, oude spoorlijnen en kastelen. In de wijnhuizen proef je wijnen gemaakt van Lagrein, Schiava en Gewürztraminer druiven. Ook hier ontbreken klassiekers zoals Pinot Blanc, Sauvignon en Cabernet niet.
Foto: IDM Südtirol/Thomas Monsorno
Bezoek tijdens je herfstvakantie ook één van de Zuid-Tiroolse steden. Reis terug in de tijd in een middeleeuws stadscentrum of bezoek moderne bezienswaardigheden in bruisende steden. Geniet in de restaurants van lokale specialiteiten met seizoensproducten en bezoek intrigerende musea.
Glurns is de kleinste stad in de regio en één van de mooiste steden van Italië. Het zevenhonderd jaar oude stadje was eeuwenlang een belangrijk handelscentrum. Slenter door het historische centrum en bezoek de oude huizen, kerk en kasteel. Wandelend door het kleine stadje zie je enorme bomen met knoestige stammen: de Palabirne-perenbomen. Van de peren wordt onder meer bij Bakkerij Schuster uit Laudes heerlijk zoet brood gebakken. Een andere must-taste zijn de drankjes van Italië’s eerste wiskydistillerij: PUNI Whisky Distillery.
Brixen biedt een mengsel van cultuur en religie en moderne en historische architectuur. In dit oudste dorp van Zuid-Tirol worden culturele excursies en kunstige tentoonstellingen georganiseerd. Ook naar de geschiedenis van de stad hoef je niet ver te zoeken. Brixen is al sinds de zesde eeuw een bisschoppelijke stad. Bezoek de oude kathedraal, de abdij van Neustift en de Hofburg, de voormalige verblijfplaats van de bisschops. Het Bisschoppelijk Museum in de Hofburg bestaat al ruim 120 jaar. Ben je toe aan wat natuur? In het oosten ligt de Ploseberg met rustige wandelpaden en spannende activiteiten.
Foto: Alex Filz / Brixen Tourismus
Foto: IDM Südtirol-Alto Adige/Frieder Blickle
In Bolzano komen de mediterrane en alpiene leefstijl samen. Je ziet dat terug in de kunst en architectuur en op de menukaarten van restaurants. Slenter door de straten waar de combinatie van modern leven en traditionele charme opvallend is. Maak in het Archeologiemuseum van Zuid-Tirol kennis met één van de bekendste vroegere bewoners van de omgeving: ijsmummie Ötzi. Geniet na je bezoek op één van de zonnige terrassen van een aperitivo met lokale wijn of Hugo, een mousserende wijn met vlierbloesemsiroop en muntblaadjes. Voor een uitje buiten de stad neem je de kabelbaan omhoog naar het oude bergdorpje Kohlern.
Nog nooit van ‘Törggelen’ gehoord? Dan moet je zeker in de herfst Zuid-Tirol bezoeken. Törggelen is een oud Zuid-Tirools gebruik waarbij culinair genieten in de herfst centraal staat. De precieze oorsprong van dit gebruik is wat controversieel. Volgens sommigen was het oorspronkelijk een uitwisseling tussen boeren met alpiene weilanden en boeren met wijngaarden. De koeien van de wijnboeren mochten op de weiden van de alpiene boeren grazen in ruil voor wijnen. In november, een relatief rustige tijd voor de boeren, kwamen de alpiene boeren hun verdiende wijnen proeven. De proeverijen waren feestelijk, met lekker eten, vrolijke muziek en dorpsbewoners die gezellig aansloten. De andere theorie is dat Törggelen oorspronkelijk een feestelijk bedankje van boeren aan hun werkers was. De werkers van het land en uit het huis werden na het wijnpersen beloond met eten, wijn en muziek. Nog altijd is törggelen een populair feest voor zowel locals als bezoekers.
Combineer de Törggelen-feestelijkheden met een wijnwandeling in Zuid-Tirol. Met makkelijke routes van 1.8 kilometer tot uitdagende wandelroutes tot 20 kilometer zit er voor iedereen een geschikt pad tussen. Langs sommige routes staan handige borden met informatie over de wijnbouw en haar geschiedenis.
Foto: IDM Südtirol-Alto Adige/Manuel Ferrigato
Een van de populairste wandelroutes is de Keschtnweg of de ‘kastanjeroute’. Wandel tussen de abdij van Neustift en Brixen onder het oranje bladerdek van de kastanjebomen. Op diverse plekken langs de route kun je streekproducten kopen. Vaak hebben deze specialiteiten kastanjes in hun ingrediëntenlijst staan. De kastanjes smaken niet alleen goed, maar zijn ook nog gezond dankzij de vitamines die ze bevatten.
De kastanjebomen doen het goed in deze regio. Het is dan ook niet verrassend dat de vrucht in de herfst op vrijwel elke menukaart staat. Geniet van een maaltijd met kastanjes en drink een glas kastanjebier. Proef ook ‘kastanjeharten’, het snoepgoed waar de locals dol op zijn. De snack werd in 1948 in Bolzano voor het eerst gemaakt. Je kunt ze met dit recept ook thuis bakken. Voor een zijdezachte huid neem je een potje kastanjescrub- of lotion mee naar huis. In het ‘kastanjedorpje’ Feldthurns staat het hele leven elke herfst drie weken in het teken van kastanjes.
Foto: IDM Südtirol-Alto Adige/Manuel Ferrigato
Voeg eenvoudig verhalen toe aan je dagboek in onze online editor of app
Voeg je afbeeldingen toe en kies je pagina-indelingen
Deel je reis in realtime zonder gedoe!