Herfstig Toscane: roadtrip langs verlaten dorpen

In het hoogseizoen krioelt het in deze dorpen van de pizza-etende toeristen en krijsende kinderen, maar in oktober lopen ze langzaam leeg, waardoor slechts een enkele ijsverkoper nog verdwaald door de straten loopt en oudere dorpsbewoners zuchtend de piepende deuren openduwen. Het is weer tijd om druiven en olijven te oogsten, truffels te zoeken en hout te hakken om de winter door te komen. De nachten worden kouder, waardoor slierten mist ’s ochtends vroeg door de dalen zweven, maar ’s middags klimt een zonnetje naar de hemel. Jij rijdt over de slingerende Italiaanse wegen van dorp naar dorp, van kerk naar burcht, en kan in de stilte het landschap horen spreken.

Certaldo Alto

Het kleinste en ongetwijfeld meest onbekende plekje van de lijst is Certaldo Alto. ’s Avonds word je hier enkel vergezeld door het licht van de lantaarnpalen en het geluid van krekels op de achtergrond. Ook overdag zijn de straten zo goed als uitgestorven, tenzij de kerkklokken luiden om twee mensen in het huwelijk te verbinden. De belangrijkste reden om deze plek te bezoeken is het formidabele Palazzo Pretorio, aan de top van de enige hoofdstraat van de stad, via Boccaccio. Op de gevel van het paleis hangen schilden van de 707 verschillende vicars die vanuit dit fort over de stad waakten. In de kleine paleistuin vind je een traditioneel Japans theehuis, een geschenk van Certaldo’s Aziatische zusterstad.

^{Foto: Zoë de Goede}

Aan de via Boccaccio is ook het casa del Boccaccio te vinden, het huis waar de beroemde Italiaanse auteur Giovanni Boccacio, schrijver van Decameron, waarschijnlijk woonde. In de bakstenen hallenkerk Chiesa dei Santi Jacopo e Filippo bevindt zich het graf van de schrijver, hoewel zijn botten in 1780 naar een nabijgelegen begraafplaats werden verplaatst. ’s Ochtends wandel je langs de oostelijke stadsmuren, langs de zonnepoort (Porta del Sole), die versierd is met het wapen van de Midici (één van de meest invloedrijke Toscaanse families). 

San Gimignano

Sinds mensenheugenis trekt San Gimignano honderden reizigers van over de hele wereld aan, vanwege zijn ligging langs de pelgrimsroute Via Francigena. Ooit was het een Etruskische nederzetting, die werd genoemd naar de bisschop van Modena, San Gimignano, vanwege zijn heldhaftige optreden tegen Attila de Hun. Sinds 1190 groeit en bloeit het stadje zowel in bewonersaantallen als in torens, die rijke families tegen elkaar opbouwden. Het bouwen van torres, de ene hoger dan de andere, gold in de Middeleeuwen als statussymbool. Tot nummer 72 stond en het stadsbestuur zei dat het nu eindelijk eens genoeg moest zijn met dit spelletje. 

^{Foto: Kimberly Heinzelmann}

Vandaag de dag kan de skyline van San Gimignano, bestaand uit een ontelbaar aantal torens die boven de glooiende Toscaanse heuvels uit torenen, wedijveren met die van Manhattan. De hoogste en oudste toren van de stad is de Torre Grossa, die je kan beklimmen tot op vijftig meter hoogte voor een uitzicht over de goudkleurige daken van San Giminano. Je wandelt hier als het ware door de Middeleeuwen, vergaapt je aan twaalfde-eeuwse fresco’s in de Collegiata Santa Maria Assunata, ziet in het museum hoe het dorp eruit zag in de dertiende en veertiende eeuw en proef een bekroonde gelato bij Dondoli. 

^{Foto's: Héloïse Delbos/Unsplash}

Colle di Val d’Elsa

Als je de weg van Siena naar Florence volgt, hoef je maar een kleine afwijking naar links te maken om terecht te komen in een in een labyrint van beschilderde muren, Middeleeuwse tunnels en steile trappen; de geboorteplek van Pinocchio. Colle di Val d’Elsa. Het stadje bestaat uit twee delen; het lagere en het hogere gedeelte. Je bezoek begint op de Piazza Arnolfo de Cambio, waar een fontein midden op het plein klettert, mannen espresso’s naar binnen gieten en vrouwen met veel handgebaren praten over koetjes en kalfjes.

^{Foto: Franz Venhaus/Flickr}

Van daaruit kan je alleen maar omhoog. Letterlijk en figuurlijk. Volg de Via Guiseppe Garibaldi, waar weefgetouwen in modezaken staan, postbussen uitpuilen met supermarktfolders en ambachtslieden aandachtig kristal bewerken. Je loopt voorbij gebouwen die eruitzien alsof alle schone kunsten aan de binnenkant verborgen zitten en tuintjes waar mariabeeldjes hun blik op de hemel richten, tot de huizen plaatsmaken voor een landschap waar een zuchtje wind de bladeren doen dansen in duizend tinten groen. 

Meer weten over Colle di Val d'Elsa? Lees ook de blog 'Colle di Val d’Elsa: de geboorteplaats van Pinocchio'! Zelf roadtrippen door Toscane? Boek hier je verblijf in Toscane.