Bezinnen in de Zuid-Limburgse Heuvels

Een to-do-list waar geen einde aan lijkt te komen en een werkdruk die maar niet lager lijkt te worden… Even écht ontspannen en even stilstaan om te reflecteren en bezinnen wordt steeds belangrijker. Waar doe je dat nou beter dan in de natuur en op stille (religieuze) plekken met een verhaal? Zuid-Limburg heeft het beide.

Bezinnen in de Zuid-Limburgse Heuvels by Paulien van der Werf

Paulien van der Werf

Fotograaf:Visit Zuid-Limburg

Dit zuidelijkste stukje Nederland is rijk aan cultuur, religie en natuur en dus de perfecte bestemming voor een dag, weekend, week of maand bezinnen. Maak er een mini-pelgrimstocht, volg een thematische fietsroute, logeer of dineer in religieus erfgoed en bezoek de meest spirituele plekken. Deze activiteiten zijn niet alleen geschikt voor wie religieus is, maar voor iedereen die geïnteresseerd is in religieuze geschiedenis en voor iedereen die even helemaal tot rust wil komen en naar binnen wil keren. Wij tippen de beste plekken en activiteiten.

Peinzen als een pelgrim: Camini's in Zuid-Limburg

Zijn de beroemde pelgrimsroutes naar Santiago de Compostela je iets te gek, maar wil je wel graag eens het gevoel van zo’n pelgrimstocht ervaren? Maak een ‘camini’, een mini-pelgrimstocht. Over deze routes doe je geen maanden, maar uren. Je wandelt langs de originele Jacobsroute die uiteindelijk naar Santiago leidt. Even helemaal weg zijn van de drukte van alledag, gewoon de ene voet voor de andere zetten in het Limburgse landschap. Je treedt hierbij in de voetsporen van pelgrims die hier al eeuwenlang al wandelend op zoek zijn naar bezinning. Tijdens het lopen van de route krijg je een beetje hulp bij bewustwording en bezinning. Reflectievragen en spreuken voor onderweg en opdrachten helpen je zoveel mogelijk uit je camini te halen.

Je hebt keuze uit elf camini’s met elk een ander thema. Onderweg kun je, net als pelgrims die langere afstanden wandelen, stempels verzamelen. Voor elke camini die je loopt, kun je een stempel vragen voor in de brochure ‘Bezin in Zuid-Limburg’. We lichten 3 camini’s voor je uit:

1. De Reuzenroute. Deze 11,4 kilometer lange rondwandeling begint in het dorpje Schimmert. Je wandelt langs de watertoren die De Reusch genoemd wordt. In het restaurant en het proeflokaal kun je gen-ieten van heerlijke met streekproducten bereide gerechten. Op de route bewonder je onder meer een grote mammoetboom, kasteel De Bockenhof en de Remigiuskerk. Onderweg denk je na over je anders voordoen dan je bent, knuffel je een boom, reflecteer je op de afgelopen seizoenen en doe je ademhalingsoefeningen om net zo stevig te aarden als de bomen langs de route.

Watertoren De Reusch in Zuid-LimburgFoto: Watertoren De Reusch / Visit Zuid-Limburg

2. De Route van de overgave. Wandel tussen Houthem en Valkenburg door Buitengoed Geul & Maas langs de geul. Je passeert onder meer de Sint Gerlachuskerk, waar de heilige Gerlachus van Houthem begraven ligt. Bij het graf zouden wonderen gebeuren, wat de reden is dat mensen speciaal naar de kerk kwamen om zand rondom het graf te verzamelen en mee naar huis te nemen. Tijdens het wandelen van deze route denk je na over het loslaten van controle, focus je je zintuigen op de stroom van de Geul en check je met een ademhalingsoefening even in bij je lichaam.

Interieur van de Sint Gerlachuskerk in Zuid-LimburgFoto: Sint Gerlachuskerk / Visit Zuid-Limburg

3. De Route van de zuivering. Deze 5,4 kilometer lange wandelroute begint bij de Sint Catharinakapel in het kleine buurtschap Oud-Lemiers. De naam Catharina komt van het Griekse woord katharos, dat ‘rein’ of ‘zuiver’ betekent en het thema van deze camini bepaalt. Met uitzicht op de glooiende heuvels besteed je al wandelend aandacht aan wat jij wil loslaten in je leven. Je kijkt onderweg uit op de Sneeuwberg, de kalkheuvel die in de zomer spierwit is, en het 18e-eeuwse kasteel Lemiers. Bij Herberg Oud Holset geniet je van een welverdiende theepauze of lunch met zoveel mogelijk biologische, regionale en fairtrade ingrediënten.

Bijkomen op het terras van Herberg Oud HolsetFoto: Herberg Oud Holset / Visit Zuid-Limburg

Trappen en bezinnen: Thematische fietsroutes in Zuid-Limburg

Fietsend met de wind in je haren, de zon op je gezicht en het glooiende Limburgse landschap om je heen wordt je hoofd langzaam steeds rustiger. Snuif de geuren van het seizoen op en zie hoe het landschap met de kilometer verandert. In Zuid-Limburg zijn diverse fietsroutes uitgezet die bezinnen nog makkelijker en leuker maken.

Volg bijvoorbeeld de Route Vol Verwondering. Deze fietsroute bestaat uit twee lussen door de Grensmaasvallei met een totale lengte van 100 kilometer. Je volgt de fietsknooppunten langs ruim dertig verwonderplekken die perfect zijn om te rusten en te bezinnen. Door de prachtige natuur, met prachtige vergezichten, fiets je langs bijzondere gebouwen en plekken. Op elk van deze locaties kun je een 360-gradentour en/of een audiotour doen om de verhalen van de plek te horen en een kijkje achter gesloten deuren te krijgen. Leer onder meer over het wonder van Stein, de lichtjes van St. Lucia en de helende handen van Pater Karel.

Tip: Volg ook eens één van de twee andere thematische fietsroutes. Deze routes voeren je langs de Zuid-Limburgse basilieken en volgen deels de (fiets)route naar Santiago de Compostela.

Fietsen langs basiliek via Route Vol Verwondering in Zuid-LimburgFoto links: Basiliek Meersen. Foto rechts: Route Vol Verwondering / Visit Zuid-Limburg

Spirituele plekken spotten in Zuid-Limburg: onze top 10

Om te bezinnen en tot rust te komen hoef je natuurlijk niet per se te wandelen of te fietsen. Je kunt ook één van de vele spirituele plekken in Zuid-Limburg opzoeken. Dit zijn onze tien favoriete plekken.

1. Clemensdomein in Merkelbeek: dit complex met het monumentale witte Clemenskerkje, de Lourdesgrot en het recent gerealiseerde Clemenspark werd niet voor niets ooit uitgeroepen tot de meest spirituele plek van Nederland. Het park is een perfecte plek om uit te rusten en de lokale geschiedenis en archeologie te ervaren. Alvast een kijkje nemen op het Clemensdomein? Volg de virtuele 360-graden-tour.

Uitzicht op het monumentale witte Clemenskerkje in Zuid-LimburgFoto: Clemensdomein / Visit Zuid-Limburg

2. Klooster Wittem in Wittem: dit klooster is al eeuwenlang een pelgrimsoord voor de Heilige Gerardus en Maria van Altijddurende Bijstand. Op deze heerlijk rustige plek wonen en werken nog altijd paters redemptoristen.

Indrukwekkende interieur van Klooster Wittem in Zuid-LimburgFoto: Klooster Wittem / Visit Zuid-Limburg

3. Abdij Rolduc in Kerkrade: deze voormalige abdij staat op de UNESCO Werelderfgoedlijst en ligt in het groen tussen Kerkrade en Herzogenrath. Het goed bewaard gebleven complex heeft onder meer een eigen bierbrouwerij, een fotogenieke galerie en prachtig onderhouden tuinen. Maak er alvast een 360-graden-tour.

Buitenaanzicht Abdij Rolduc in Zuid-LimburgFoto: Abdij Rolduc / Visit Zuid-Limburg

4. Cunibertuskerk in Wahlwiller: deze 11e- of 12e-eeuwse kerk staat vooral bekend om de kruisweg-schilderingen die Aad de Haas er na de oorlog aanbracht. Deze schilderingen veroorzaakten een grote rel, waarna ze naar het Bonnefantenmuseum verplaatst werden. Sinds de restauratie rond 1980 zijn ze weer in de kerk te bekijken. Je kunt ook hier een 360-graden-tour volgen.

Kleurrijk dak van de Cunibertuskerk in Zuid-LimburgFoto: Cunibertuskerk / Visit Zuid-Limburg

5. Kluis op de Schaelsberg in Walem: in deze witte kluizenaarswoning met kapel hebben sinds 1688 zestien kluizenaars gewoond. Jaarlijks trekken vele pelgrims op de laatste zondag van juni naar deze plek die sinds 1758 een bedevaartsoord is. Volg alvast een 360-graden-tour.

Buitenaanzicht kluizenaarswoning Kluis op de SchaelsbergFoto: Kluis op de Schaelsberg / Visit Zuid-Limburg

6. Oude Salviuskerk in Limbricht: deze oude parochiekerk werd vanaf de 9e eeuw in delen gebouwd. Hier bewonder je de oudste muurschilderingen die ooit in een dorpskerk in Nederland zijn gevonden.

Buitenaanzicht Oude Salviuskerk in Zuid-LimburgFoto: Oude Salviuskerk / Visit Zuid-Limburg

7. Cisterciënzer-abdij Lilbosch in Echt: deze in 1883 gestichte abdij van de cisterciënzer monniken is opengesteld voor publiek. Kom tot rust in het witte interieur van de kerk en blijf er eventueel een nachtje slapen. Je kunt er ook een 360-graden-tour volgen.

Varkens in stal van Cisterciënzer-abdij LilboschFoto: Cisterciënzer-abdij Lilbosch / Visit Zuid-Limburg

8. Geulhemmergroeve in Berg en Terblijt: deze groeve bestaat uit een gangenstelsel van zo’n 25 kilometer. Extra bijzonder zijn de rotswoningen in de mergelgrot en de historische kapel uit de tijd van de Franse revolutie.

Gangenstelsel van mergelgrot in Zuid-LimburgFoto: Geulhemmergroeve / Visit Zuid-Limburg

9. Catharinakapel in Lemiers: deze 11e- of 12e-eeuwse kapel is het oudste zaalkerkje van Nederland. De moderne schilderingen komen uit 1978 en vormen een interessante mix met de historische muren.

Buitenaanzicht Catharinakapel in Zuid-LimburgFoto: Catharinakapel / Visit Zuid-Limburg

10. Lourdesgrot in Valkenburg: deze waarheidsgetrouwe kopie van de Franse Lourdesgrot mag natuurlijk niet in het lijstje ontbreken. De grot werd in 1926 uit de mergelheuvel gehouwen. Vanaf de bankjes in de openlucht kun je de beeltenis van Bernadette bekijken.

Buitenaanzicht Lourdesgrot in Zuid-LimburgFoto: Lourdesgrot / Visit Zuid-Limburg

Beraden in bed: overnachten in religieus erfgoed

Ken je het soort plekken waar je aankomt en alle drukte van het dagelijks leven spontaan los lijkt te laten? Van die plekken waar je vrijwel spontaan tot rust komt en met andere ogen naar wat er in je leven speelt kunt kijken? In het groene Zuid-Limburgse landschap vind je vele van dit soort plekken in het religieus erfgoed van de streek. Wij zetten drie plekken op een rijtje die perfect zijn voor een paar dagen en nachten bezinnen.

1. Merici in Sittard. In het viersterren kloosterhotel in het centrum van Sittard geniet je van luxe met een historisch tintje. De stijlvol ingerichte kamers zijn van alle luxe voorzien, zodat je er echt helemaal kunt ontspannen. Voor een heerlijke avondmaaltijd hoef je de deur niet uit, maar kun je aanschuiven in het restaurant George’s in het voormalige Jezuïeteninternaat.

Buitenaanzicht viersterren kloosterhotel Merici in Zuid-LimburgFoto: Merici / Visit Zuid-Limburg

2. B&B Riekelt in Rijckholt. Logeer in één van de comfortabele kamers in het oude Dominicanenklooster. De bed & breakfast ligt nabij het bos en is daardoor een perfecte uitvalsbasis voor bezinningswandelingen. In de rustige kamers kun je na een wandeling of fietstocht heerlijk tot rust komen.

Stijlvolle kamer in B&B Riekelt in Zuid-LimburgFoto: B&B Riekelt / Visit Zuid-Limburg

3. Het bezinningshuis Regina Carmeli in Sittard. De Zusters Karmelitessen bieden hier een plek voor stilte, gebed, bezinning en verdieping. Logeer in één van de 27 kamers in het complex en woon, als je dat wil, de kerkdiensten van de kloostergemeenschap bij.

Buitenaanzicht bezinningshuis Regina CarmeliFoto: Regina Carmeli / Visit Zuid-Limburg

Goddelijk genieten: horecagelegenheden in religieus erfgoed

Tijdens een dag, weekend of weekje bezinnen in Zuid-Limburg wil je natuurlijk ook in stijl lunchen en dineren. Daar zijn de horecagelegenheden in (voormalig) religieuze panden erg geschikt voor. Wij lichten onze vijf favoriete goddelijke maaltijden voor je uit.

1. Brasserie Abshoven in Munstergeleen. Strijk neer aan een tafeltje in de oude kerk of op het terras met rustgevend uitzicht over het Absbroekbos en het natuurgebied Geleenbeekdal. Je kunt er terecht voor een geurige kop koffie met huisgemaakte vlaai, lunch en diner.

Buiten/bovenaanzicht Brasserie AbshovenFoto: Brasserie Abshoven / Visit Zuid-Limburg

2. De Twee Gezusters in Heerlen. De brasserie bevindt zich in het Luciushof-klooster en het Savelbergklooster. Geniet in de binnentuin met een hapje en drankje van het zonnetje of geniet van een goed boek in de koffiehoek.

Binnentuin van De Twee Gezusters in Zuid-Limburg
Foto: De Twee Gezusters/ Visit Zuid-Limburg

3. Restaurant Ambrozijn in Valkenburg aan de Geul. De voormalige Hervormde Kerk van Valkenburg is omgetoverd tot een stijlvol en sfeervol restaurant. Hier moet je zijn voor een goddelijke fine dining-ervaring met gerechten die een lust voor het oog zijn.

Donker sfeervol interieur van Restaurant AmbrozijnFoto: Restaurant Ambrozijn / Visit Zuid-Limburg

4. De Oude Pastorie in Beek. Nabij het Vrouwenbos worden de bloemen, planten en kruiden uit de tuin van de voormalige pastorie met liefde verwerkt tot smakelijke gerechten. Geniet in het sfeervolle restaurant van een maaltijd en maak een wandeling door de weelderige tuin.

Buitenaanzicht restaurant De Oude Pastorie in Zuid-LimburgFoto: De Oude Pastorie / Visit Zuid-Limburg

5. Kruisherenrestaurant in Maastricht. In de kerk van het Kruisherenhotel Maastricht kun je bourgondische genieten van gerechten gemaakt van lokaal geproduceerde ingrediënten. Ontbijten, lunchen of dineren doe je hier in luxe in het unieke kerkinterieur.

Interieur van Kruisherenrestaurant in MaastrichtFoto: Kruisherenrestaurant/ Visit Zuid-Limburg

Dit hoofdstuk is tot stand gekomen in samenwerking met Visit Zuid-Limburg. Zelf op avontuur in deze mooie regio? Doe hier inspiratie op >

Dit artikel gaat over:

Voor het laatst bijgewerkt op: 25.04.2024

Lees verder

Maak zelf een reisdagboek

Leg je avonturen vast in een digitaal dagboek dat kan delen met vrienden en familie, en bestel het als een prachtig gedrukt boek wanneer je klaar bent. Maak een account aan en ga direct aan de slag in onze online web-applicatie of mobiele app.