Costa Rica: de geheime gifkikkertour

Tien kilometer ten noorden van Dominical, aan de Pacifische kust, gaan we in een geheim stukje jungle op zoek naar de beroemde gifkikkers van Costa Rica. Het is pas zes uur ’s avonds, maar nu al pikkedonker. Een grindweg slingert de donkere, dichtbegroeide bergen in, als we plotseling op een willekeurige plek langs de kant van de weg parkeren. Bioloog Mario Montenegro neemt ons mee door een klein stukje regenwoud die hij strikt geheim wil houden om het te beschermen tegen massatoerisme. ‘Niet de coördinaten doorgeven,’ waarschuwt hij. Gewapend met hoge kaplaarzen, een regenjas en een zaklamp staan we in het donker om ons heen te kijken.

Montenegro wijst op zijn collega. ‘Hij is mee om te zorgen dat jullie niet op een giftige slang gaan staan. Veel gidsen denken dat slangen in de bomen zitten, maar het gevaar zit juist op de grond. En hier leeft één van de giftigste slangen ter wereld: de langpuntstaart.’ Vervolgens trekt hij zijn broekspijp omhoog en laat zijn scheenbeschermers zien die hem tegen slangenbeten moeten beschermen. ‘Let op: jullie lopen achter ons aan en zetten je voeten precies op de plek waar wij ze gezet hebben. Nergens anders!’ Ik begin me serieus af te vragen of dit wel zo’n goed idee was.

Een roodoogkikker, het icoon van Costa Rica. Foto. Veerle Witte

Recht vanaf de weg stappen we een puur en onontdekt stukje oerwoud in, op zoek naar gifkikkers en slangen. We hebben pas tien stappen gezet, maar staan direct in een compleet andere wereld. Uit de jungle klinkt een concert. ‘Om half 6 beginnen de roodoog- en glaskikkers te zingen,’ vertelt Montenegro. ‘Je hoort nu drie soorten glaskikkers.’ Het is een soort gepiep, dat de gepassioneerde bioloog perfect weet te imiteren om ze te lokaliseren. Voor we het doorhebben heeft hij een roodoogkikker op zijn hand: het icoon van Costa Rica! Het kleine beestje, met feloranje, slijmerige pootjes en schattige rode ogen, is niet groter dan een duim. Dan ineens heeft zijn collega een slang gevonden: een tantillaslang. We staan nog steeds praktisch op dezelfde plek als waar de tour begon. Op een paar vierkante meter regenwoud is zo ontzettend veel te zien.

We lopen verder het oerwoud in, langs een stroompje water, omringd door lianen, rotsen, bomen en planten: alles groeit over en door elkaar. Ik durf mijn ogen bijna niet van de grond te houden, uit angst om op een slang te gaan staan. Mario legt uit hoe kwetsbaar het ecosysteem hier is: als het een paar dagen niet regent, komt het gebied droog te staan en gaan de kikkervisjes dood. Kikkers zijn het meest kwetsbaar voor klimaatverandering. We vinden één van de doorzichtigste glaskikkers van Costa Rica: een mannetje die past op drie bossen eitjes onderaan een groot blad! Als je je zaklamp op hem schijnt kun je zijn hart zien kloppen! ‘Ongelofelijk,’ roept Mario ineens uit. ‘Een baby glaskikker: de natte droom van iedere bioloog!’ Deze beestjes zijn blijkbaar bijna onmogelijk te vinden.

De aardbeikikker, ook wel ‘blue jeans’ genoemd, een kleine giftige kikker uit de familie pijlgifkikkers. Foto: Veerle Witte

We zien de super giftige aardbeikikker: een knalrode minikikker met blauwe pootjes en een boze blik. In het Engels wordt hij ook wel blue jeans genoemd. Hoewel het gif van één zo’n kikkertje voldoende is om tien man te doden, is het in principe niet gevaarlijk om ze aan te raken, tenzij je een wondje op je handen hebt. Zolang het gif niet in je bloed terecht komt, is het geen probleem. Ook de kikkers zelf hebben er geen last van: binnen een minuut zitten ze weer op de plek waar Montenegro ze gevonden heeft.

‘Dit zijn de plekken waar natuurliefhebbers echt tevreden vertrekken,’ zegt Montenegro. Overdag spot je luiaards, toekans en apen in de jungle, maar slapen de kikkers, waarbij ze zich aanpassen aan de kleur van het blad. Om de gifkikkers van Costa Rica in actie te zien is het is daarom veel beter om in de avond te gaan. Dan komt de jungle echt tot leven. Zijn boodschap is op zoek te gaan naar de vele onontdekte mooie plekjes in Costa Rica, zoals deze. ‘Als je echt een mooie reis wil maken in Costa Rica, gooi je de Lonely Planet in de kachel!’

Dit artikel schreef ik in opdracht van National Geographic Traveler, toen ik in 2015 als digital nomad naar Costa Rica reisde. Deze kleinschalige tour wordt enkel gegeven aan gasten die verblijven in de tipi’s van Mario Montenegro en de gasten van Mono Feliz.